Hər gün gəzintiyə çıxmaq vərdişinin yaranmağı üçün öz üzərindəki səylər başqa heç nə lazım deyil. Bütün gün ən azı 20 dəqiqə gəzmirsinizsə, çox şey itirirsiniz. Kreativ düşünmək və konsentrə olmaq qabiliyyəti kəskin şəkildə azalır, stress isə, əksinə, artır. Gəzmək əslində yaradıcı böhran və bir çox xəstəliklərin qarşısının alınması üçün bir vasitə ola bilər. Psixoloqlar və sağlamlıq tədqiqatçıları, mütəmadi olaraq açıq havada vaxt keçirmək üçün getdikcə daha çox səbəb tapırlar. Qısaca təbiətdə vaxt keçirməyin insan sağlamlığına təsiri olduqca çoxdur.
Həyatınızı yaxşılığa doğru dəyişə bilməyiniz üçün “50+ faydalı vərdiş” layihəsini yaratdıq. Nestle Fitness ilə birlikdə, həyat keyfiyyətini həqiqətən yaxşılaşdıra biləcək bir sağlam vərdişdən danışacayıq. Tətil həftəsi həyatınıza yeni sağlam vərdişi tətbiq etmək üçün əla bir fürsətdir. Təmiz havada daha çox gəzin – çox sadə, xoş və hər cəhətdən faydalıdır.
Nə etmək lazımdır?
Hər gün ən azı 20 dəqiqə (və ya daha çox) təmiz havada gəzin. Mümkünsə parka gedin və həftə sonu bir gün şəhərdən kənara çıxıb özünüzə “meşə vannaları”nı hazırlamağa çalışın. Təbiətdə keçirdiyiniz vaxt qarşıdakı həftə üçün enerji yığmağınıza kömək edəcəkdir.
Bu nəyə görə vacibdir?
- Təbiətdə mütəmadi gəzintilər sizi daha sağlam edəcək: aktiv qan dövranı sayəsində baş və oynaq ağrıları aradan qalxacaq.
- Təbiət stress, narahatlıq və depressiyanın öhdəsindən gəlməyə kömək edir. Statistikaya görə, böyük şəhərlərin sakinləri depressiyaya kənd yerlərində yaşayanlardan 20-40% daha çox həssasdırlar.
- Gəzinti ömrünüzü uzadır: hər gün təbiətdə ən az 10 dəqiqə vaxt sərf edirsinizsə, vaxtından əvvəl ölüm riskini 15%, qocalıq demensiyasını 30%, ürək xəstəliyini 35% və diabeti 40% azaltmış olursunuz.
- Təmiz havada vaxt keçirtmək qandakı oksigen səviyyəsini artırır. Bu, yalnız fiziki fəaliyyətimizə deyil, zehni qabiliyyətlərimizə də yaxşı təsir göstərir: yaddaş yaxşılaşır, diqqət cəmləşir.
- Gəzinti yuxunu daha sağlam edir. Yuxusuzluqdan əziyyət çəkirsinizsə, axşam gəzintisinə ehtiyacınız var.
“Özünü pis hiss etdiyin zaman təbiəti dinlə. Dünyanın səssizliyi milyonlarla lazımsız sözdən daha yaxşı sakitləşdirir”.
Konfutsi
Şəhərdə yaşayırsınız? Təbiətdə gəzin
Psixoloqlar uzun müddətdir şəhər həyatının beyinə mənfi təsir etdiyindən şübhələnirlər. Şəhər və kənd sakinlərini müqayisə edən 20 araşdırma zamanı məlum oldu ki, şəhərlərdə affektiv pozulmalara və nevrozlara 40% daha çox rast gəlinir.
Beyninizi təbiəti sevib sevməməyiniz maraqlandırmır. İşdən əvvəl hər birimiz üçün yaşıllıq olan bir yerdə gəzmək çox yaxşı təsir edir. Səbəb isə budur. Esseks Universitetinin İngilis alimləri maraqlı bir fakt aşkarladılar. Bir insan stress yaşamadan əvvəl təbiət mənzərələrini sehr edərsə, təbiət əvəzinə, stressdən əvvəl şəhər mənzərələrini sehr edəndən daha sürətli özünə gəlir. Birinci vəziyyətdə daha sürətli sağalırıq, parasempatik sinir sistemimiz işə düşür və bu da sakitləşməyimizə kömək edir. İnsanların şəhərlərə köçdüyünü düşündükdə, təbiətdə gəzintilər getdikcə daha vacib hala gəlir.
Təbiətdə daha çox vaxt keçirməyin 10 səbəbi
Səbəb 1. İmmunitetinizi artırırsınız
Təbiət immunitet sistemimizi fitontsidlərlə gücləndirir. Bu maddələri ehtiva edən meşə havası ilə nəfəs almaqla patogen bakteriyaların böyüməsinə və inkişafına maneə törədirsiniz. Meşədə gəzmək həm də bədəndəki şiş hüceyrələrini məhv etməyə qadir olan təbii “qatillərin” sayını və fəaliyyətini artırır. Alimlər tərəfindən aparılan araşdırmalar da təbiətdə vaxt keçirməyin çox sayda xəstəlik ehtimalını azaltdığını təsdiqlədi. Bunlara depressiya, diabet, piylənmə, ADSH (diqqət və hiperaktivlik çatışmazlığı sindromu), ürək-damar xəstəlikləri və digərləri daxildir.
Səbəb 2. Bu, stressi azaltmaq üçün ən yaxşı yollardan biridir.
Şübhəsiz ki, özünüz də təbiətdə gəzdikdən sonra necə sakitləşdiyinizi hiss edirsiniz. Bunun elmi bir məntiqi var: təbiətdə gəzəndə ürək döyüntüləri azalır və kortizol (stress hormonu) səviyyəsi azalır. Yaponiyada stressdən azad olmaq üçün həkimlər tərəfindən “meşə hamamları” tövsiyə olunur. 1982-ci ildə təbiətə qaça bilməmək stressi ilə ilk üzləşən Yaponlar oldu. Artıq o dövrdə, Doğan Günəş Ölkəsinin əhalisinin təxminən 93% -i məhz şəhərlərdə yaşayırdı, buna görə meşə təsərrüfatı idarəsi xəstəliklərin qarşısını almaq üçün meşədə gəzməyi və “sinrin-yoku” (yəni “meşə hamamları”) qəbul etməyi təklif edirdi. “Meşə hamamları” termini meşə atmosferinin hər beş hiss ilə qavrayışını göstərir: görmə, qoxu, toxunma, dad və eşitmə.
Səbəb 3. Təbiət bizi depressiya və narahatlıqdan qoruyur
Böyük şəhərlərin sakinləri depressiyaya kənd yerlərində yaşayanlardan 20-40% daha çox meyllidirlər. Meşədə gəzmək narahatlığı azalda və pis əhval-ruhiyyədən qurtara bilər. Stenford Universitetinin tədqiqatçıları meşədə bir saat yarım gəzməyin beynin mənfi duyğulardan və depressiyadan məsul olan hissəsinin fəaliyyətini azaldığını aşkarladılar.
Bizim yollamalara abunə olun və yeni məqalələr haqqında bildirişlər alın!
Səbəb 4. Təbiətdə gəzmək konsentrasiyanı artırır.
Beyin sanki söndüyünü və heç bir şey üzərində cəmləşə bilməyəcəyiniz hisslərlə tanışsınızsa, təbiətə gedin. Bu vəziyyətə zehni yorğunluq deyilir və gəzinti sizi mütləq xilas edəcəkdir. Bir təcrübə zamanı, tədqiqatçılar iştirakçılara konsentrasiyasını inkar edən yorucu tapşırıqlar verdi. Sonra birinci qrupa təbiətdə, ikincisinə – şəhərin ətrafında gəzmək təklif edildi, üçüncü qrup isə heç yerə getmədən sadəcə istirahət etdi. Bir müddət sonra iştirakçılara başqa bir tapşırıq verildi – səhvləri tapmaq və düzəltmək. Ən yaxşı nəticələr təbiətdə gəzənlər tərəfindən göstərilmişdir. Bu səbəbdən, diqqət və hiperaktivlik çatışmazlığı sindromu olan uşaqların gündə ən az 20 dəqiqə təbiətdə gəzməsi çox vacibdir.
Səbəb 5. Yaradıcı düşüncəni stimullaşdırır.
Stenford tədqiqatçıları gəzməyin yaradıcılığı artırdığını tapdılar. Gəzərkən və oturarkən insanların yaradıcılığını öyrənirdilər. Birinci halda, bir insanın yaradıcılıq potensialı orta hesabla 60% artdı. Tədqiqat, bu təsirin, adam gəzdikdən bir müddət sonra işə oturduğu zaman belə davam etdiyini göstərdi.
Darvinin bir problem üzərində işləyərkən gəzdiyi və düşündüyü dörddə bir mil uzunluğunda olan sevimli “qum yolu” var idi. Bəzən həll etmək istədiyi problemin cavabını tapmaq üçün keçməli olduğu həmin yoldakı döngə sayı ilə izah edirdi.
Çarlz Dikens nahardan sonra hər gün üç saat gəzirdi və gəzintilərində müşahidə etdiklərini əsərlərinin səhifələrində əks etdirirdi.
Çaykovski üçün iki saatlıq gəzinti kifayət edirdi və heç vaxt ondan tez qayırmırdı, çünki düşünürdü ki, 120 dəqiqədən az gəzdiyi təqdirdə xəstələnə bilər.
Bethoven də axşam yeməyindən sonra uzun gəzintiyə çıxırdı və özü ilə həmişə qələm və kağız götürürdü, birdən nədənsə ilhamlanar.
İmmanuel Kant hər gün eyni vaxtda şəhər meydanında gəzirdi.
Səbəb 6. Görmə üçün faydalıdır, xüsusilə uşaqlar üçün.
Miopiya çox vaxtı açıq havada keçirən uşaqlarda daha az olur. Həftədə əlavə bir saatlıq gəzinti miyopiyanın inkişaf riskini təxminən 14% azaldır. Tayvanda maraqlı bir tədqiqat aparıldı: miyopiyadan əziyyət çəkən uşaq sayının təxminən eyni olduğu yaxınlıqdakı iki məktəbi müşahidə etdilər. Yalnız bir məktəbin rəhbərliyi şagirdlərdən tətil zamanı çöldə daha çox vaxt keçirmələrini istədi. Bir il sonra miyopiyalı uşaqların bu məktəbdəki payı 8.41%, ikincisində isə 17.65% təşkil etdi.
Səbəb 7. D vitaminin səviyyəsi yüksəlir
Hər kəs bilir ki, D vitamini bədənin günəşdən gələn ultrabənövşəyi şüaların təsiri ilə öz-özünə istehsal olunan yeganə vitamindir. Elm adamları D vitaminini “ən vacib vitamin” olaraq da adlandırdılar. Bədənimizdəki demək olar ki, bütün metabolik prosesləri tənzimləyir. Hər şeydən əvvəl gənc uşaqlar, hamilə qadınlar və qocalar üçün vacibdir. D vitamini çatışmadığı zaman bədənimizlə nə baş verir? Müvəqqəti xəstəliklərimiz xroniki xəstəliklərə çevrilir. Buna görə gəzintilərinizi daha sağlam edin: həftədə ən azı üç dəfə açıq geyimdə 10-15 dəqiqə ərzində günəşin altında olun. Profilaktik qaralma üçün səhər və axşam saatlarında, ultrabənövşəyi şüalanmanın hələ çox aktiv olmadığı zaman gəzmək daha yaxşıdır. Əlbəttə bunu açıq havada etmək daha xoşdur!
Səbəb 8. Yuxu daha sağlam olur
Günəş şüaları melatonin səviyyəsinə və təbii sirkadiyalı ritmə təsir edir, yəni günəş işığı bədənin daxili saatını tənzimləməyə kömək edir. 30-60 dəqiqə birbaşa günəş süaları altında keçirin, yuxu problemləriniz azalacaq. Həm də küçədə və təbii işıq olan otaqlarda çox vaxt keçirən insanlar gündə orta hesabla 46 dəqiqə daha çox yatırlar. Bu barədə The Journal of Clinical Sleep Medicine-də dərc olunan bir tədqiqatda deyilir. Əlbəttə, yuxusuzluqdan əziyyət çəkirsinizsə, axşam gəzintisinə ehtiyacınız.
Səbəb 9. Təbiət sağaldır
Təbii günəş işığına məruz qalma ağrıları azalda bilər və sağalmağa kömək edə bilər. Tədqiqatçılar, onurğa əməliyyatı edilən xəstələrin günəş işığına məruz qaldıqdan sonra ağrı və stress səviyyələrində bir azalma yaşadıqlarını tapdılar. Günəşdə 46% daha çox vaxt sərf edən xəstələr saatda 22% daha az ağrı kəsici dərman qəbul etdi.
Səbəb 10. Təbiət bizi xoşbəxt edir
Təbiətlə, tez-tez “xoşbəxtlik hormonu” adlandırılan serotonin səviyyəsi yüksəlir. Suyun yaxınlığında gəzirsinizsə, təsir artır.
Səhər və ya axşam gəzintilərinə vaxtınızın olmadığını deyə bilərsiniz, ancaq bu yalnız bir xəyaldır. Səhər, nahar vaxtı və ya yatmadan əvvəl ən azı 20 dəqiqəlik gəzintidən başlayın. Tezliklə özünüz gəzinti vaxtını artırmaq istəyəcəksiniz.
Umico və Nestle Fitness sizə hər günü sağlam bir vərdişlə başlamağınızı məsləhət görür!
Alış-veriş edin, keşbek qazanın və maliyyənizi idarə edin
Hamısı bir tətbiqdə!
