İnternet Sürəti Nədir və Necə Ölçülür?

İnternet sürətini sürət adlandırmaq tamamilə düzgün deyil. Çünki “sürət” deyəndə adətən bir vahid zamanda keçilən məsafəni başa düşürük. Burada isə söhbət bir period yəni vaxt ərzində ötürülən məlumat həcmi barədə gedir (adətən saniyə ilə ölçülür). Bunu daha aydın başa düşmək üçün su borusunu təsəvvür edə bilərsiniz: boru nə qədər genişdirsə, müəyyən bir vaxt ərzində o qədər çox su ötürə bilər.

Əslində, təsəvvür etsək, iki boru olmalıdır: biri məlumatları qəbul etmək, digəri isə ötürmək üçün. Amma bu bənzətmə burada bitir, çünki internetdə qəbul etmə və ötürmə kanallarının ümumi bir ötürmə qabiliyyəti var. Məsələn, qəbul (yükləmə) üçün ötürmə qabiliyyətinin 70%-i istifadə olunursa, ötürmə (göndərmə) üçün yalnız 30% qalır. Bunun istisnası var, lakin bu barədə bir qədər sonra danışılacaq.

İnternet Sürəti Nə ilə Ölçülür?

İnternet sürəti ən kiçik informasiya vahidi olan bitlə ölçülür. Əslində məlumat həcmi üçün belə bir ölçü sistemi mövcuddur:

8 bit bir bayt təşkil edir;
1024 bayt bir kilobayta çevrilir;
1024 kilobayt bir meqabayta bərabərdir;
1024 meqabayt isə bir qiqabayta çevrilir.

Lakin internet sürəti yalnız bitlərlə ölçülür: kilobit, meqabit, qiqabit və sair. Burada fərqli fikirlər mövcuddur: bəziləri deyir ki, bir kilobit 1024 bitə bərabərdir, digərləri isə Beynəlxalq Vahidlər Sistemində (SI) olduğu kimi, bir kilobitin 1000 bit olduğunu iddia edir. Əslində bu fərq o qədər də əhəmiyyətli deyil, çünki internet sürəti daim dəyişir və nadir hallarda sabit qalır.

Qəbul və Ötürmə Sürəti

Qəbul sürəti böyük faylların yüklənməsi, axın videosu izləmək, musiqi dinləmək və ya brauzer vasitəsilə səhifələrə baxmaq üçün vacibdir. Ötürmə sürəti isə faylları başqa insanlara göndərmək, bulud yaddaşına yükləmək və yüksək keyfiyyətli video zənglər üçün lazımdır. Evdə istifadə üçün nəzərdə tutulmuş əksər internet tarifləri qəbul və ötürmə sürətini simmetrik şəkildə təqdim edir. Mobil operatorlarda isə asimmetrik tariflər daha çox rast gəlinir.

İnternet Sürətini Necə Ölçmək Olar?

İnternet sürətini ölçmək üçün ən populyar üsul sürət testi etməkdir. Sürət testi xidməti avtomatik olaraq provayderinizi və yerinizi müəyyənləşdirir, sonra isə qəbul və ötürmə sürətinizi ölçür.

İnternet Sürətini Ölçmək Üçün Addımlar:

Şəbəkəyə qoşulan bütün cihazlarda məlumat yükləməni, video izləməyi və ya audio dinləməyi dayandırın.

Hər hansı bir cihazda brauzeri açın və Speedtest.net saytına daxil olun.

Bir neçə saniyə gözləyin, sayt yaxınlıqdakı serveri müəyyən etsin.

GO” düyməsi altında provayderiniz barədə məlumat görəcəksiniz. Əgər məlumat doğrudursa, “GO” düyməsini basın.

Test tamamlandıqda ekranınızda qəbul və ötürmə sürəti haqqında məlumat görünəcək.

Daha dəqiq nəticə üçün testi 2-3 dəfə təkrarlayın və orta göstəricini müəyyən edin. Əgər Speedtest bloklanıbsa, alternativ olaraq 2ip.ru kimi xidmətlərdən istifadə edə bilərsiniz.

Lazımi İnternet Sürəti

İstifadə etdiyiniz internet tarifinin hansı sürəti təklif etdiyini öyrənmək vacibdir. Mobil operatorlar üçün sürət yer və şəbəkə sıxlığından asılı olaraq dəyişir. Lakin ev provayderlərində vəziyyət daha sabitdir. Tarifinizdə göstərilən sürət faktiki ölçdüyünüz sürətə uyğundursa və fərq 20%-dən çox deyilsə, hər şey qaydasındadır. Lakin böyük fərq varsa, aşağıdakı addımları izləyin.

İnternet Sürətinin Aşağı Olma Səbəbləri

İdeal şəraitdə internet sürəti tarifdə göstərilən sürətə uyğun olmalıdır. Lakin bir çox faktor bu sürətə təsir göstərə bilər:

Provayderin regional və ya beynəlxalq magistral xətləri ilə bağlı problem;
Lokal texniki nasazlıqlar;
Pik istifadə saatlarında şəbəkə sıxlığı;
Köhnəlmiş və ya zədələnmiş kabellər;
Zəif və ya köhnəlmiş marşrutlaşdırıcı;
Digər cihazların şəbəkə üzərindəki yükü;
Viruslar və ya arxa planda çalışan proqram təminatı.

Problemlərin Həlli

Şəbəkəyə qoşulan bütün cihazlarda böyük fayl yükləmələrini dayandırın.

Cihazlarınızı (kompüter, smartfon, televizor) yenidən başladın.

Modemi 10-15 saniyə söndürün və yenidən yandırın. İsti olarsa, soyumasını gözləyin.

İnternet kabelini yoxlayın, əgər zədə varsa, dəyişdirin.

İnternet kabelini birbaşa kompüterə qoşaraq sürəti yenidən ölçün. Problem marşrutlaşdırıcıdadırsa, yenisini əldə edin.

Əgər bu addımlar nəticə vermirsə, provayderinizin dəstək xətti ilə əlaqə saxlayın və vəziyyəti izah edin. Əksər hallarda texniki problemləri həll etmək üçün mütəxəssis göndəriləcək.