Kəpəyə qarşı nə etmək olar?

Kəpək baş dərisinin qıcıqlanması, qabıqlanması və qaşınmasına səbəb olan yaygın bir dəri problemidir. Bu vəziyyətin qarşısını almaq və müalicə etmək üçün bir sıra üsullar və vasitələr mövcuddur. Kəpəyə qarşı şampunlar ən çox istifadə olunan və təsirli vasitələrdən biridir. Bu şampunlar xüsusi tərkiblərə malikdir , baş dərisini sakitləşdirir, qaşınmanı və kəpəklənməni azaldır. Piriton sink (zinc pyrithione) antibakterial və antifungal xüsusiyyətlərə malikdir, kəpək səbəb olan mikroorqanizmlərin yayılmasını kəpəyə qarşı şampunlar maneə olur. Selenyum sulfid baş dərisində yağ ifrazını azaldır və ölü dəri hüceyrələrinin tökülməsini yavaşladır. Ketokonazol göbələklərə qarşı təsirli olan maddədir və ciddi kəpək problemlərində istifadə olunur. Kömür tar (coal tar) baş dərisinin hüceyrə dövriyyəsini yavaşladır və kəpəklənməni azaldır. Təbii vasitələr də kəpəyə qarşı mübarizədə effektiv ola bilər.

Bəzi məşhur təbii vasitələr:

Çay ağacı yağı antibakterial və antifungal xüsusiyyətlərə malikdir. Kepeye qarsi sampuna bir neçə damcı əlavə edilərək istifadə oluna bilər. Alma sirkəsi su ilə qarışdırılıb baş dərisinə tətbiq edilir. Bu qarışıq dərini təmizləyir və kəpək yaranmasının qarşısını alır. Aloe vera sakitləşdirici və nəmləndirici xüsusiyyətlərə malikdir. Aloe vera geli baş dərisinə tətbiq edilə bilər.

Kokos yağı nəmləndirici xüsusiyyətləri ilə baş dərisini sakitləşdirir və qaşınmanı azaldır. Qidalanma və həyat tərzi də kəpəklə mübarizədə mühüm rol oynayır. Doymamış yağ turşuları, sink və vitamin B baş dərisinin sağlamlığı üçün vacibdir və onları tərkibində bol olan qidalardan (balıq, fındıq, taxıllar) qəbul etmək lazımdır.

Bol su içmək baş dərisinin nəmlənməsini təmin edir və quruluğun qarşısını alır. Stresi azaltmaq kəpəyi artıran faktorlardan biridir, buna görə stresi idarə etmək də vacibdir. Baş dərisinin düzgün baxımı kəpəyin yaranmasının qarşısını almaq və mövcud kəpəklənməni azaltmaq üçün vacibdir. Müntəzəm yuma, saçları müntəzəm olaraq yumaq, artıq yağın və ölü dərinin yığılmasının qarşısını alır. Sıx şampunlama və yaxalama, şampun istifadə etdikdə baş dərisini yaxşıca masaj etmək və şampunu tamamilə yaxalamaq lazımdır.

Saç məhsullarını azaltmaq, saç gelləri, lakları və digər məhsullar baş dərisinin təbii balansını poza bilər, buna görə onların istifadəsini azaltmaq məsləhətdir. Əgər evdə tətbiq edilən üsullar və vasitələr kömək etmirsə, dermatoloqa müraciət etmək vacibdir. Dermatoloq baş dərisinin vəziyyətini qiymətləndirərək xüsusi müalicə planı təyin edə bilər. Müalicə planına Medikamentoz kepeye qarsi sampunlar və losyonlar, dermatoloq xüsusi olaraq reseptlə verilən kepeye qarsi sampun və ya losyon növləri aid ola bilər.. Dərman preparatları, lazım gələrsə, baş dərisindəki iltihabı və göbələkləri müalicə etmək üçün dərman preparatları yazıla bilər.

Kəpəyə qarşı ən yaxşı şampun növləri

Kəpəyə qarşı ən yaxşı şampun növlərinə nəzər yetirək.

1. Nizoral Anti-Dandruff Shampoo (Ketokonazol)
   
   Aktiv tərkibi Ketokonazoldan ibarətdir və güclü antifungal təsiri ilə kəpəyi yaradan göbələkləri məhv edir. Qaşınmanı azaldır və baş dərisinin sağlamlığını bu şampun bərpa edir. Həftədə 2-3 dəfə şampunu istifadə edə bilərsiniz.
2. Head & Shoulders Clinical Strength (Selenyum Sulfid)
   Aktiv tərkibi Selenyum sulfid ibarətdir , yağ ifrazını azaldır, baş dərisini sakitləşdirir və kəpəklənməni yavaşladır. Davamlı istifadə edildikdə bu şampun kəpəyi tamamilə aradan qaldıra bilər. Həftədə 2-3 dəfə bu məhsulu istifadə edə bilərsiniz.
3. Neutrogena T/Gel Therapeutic Shampoo (Kömür )
   Aktiv tərkibi kömürdən ibarətdir, baş dərisinin hüceyrə dövriyyəsini yavaşladır və kəpəklənməni azaldır. Qaşınma və iltihabı bu məhsul azaldır. Həftədə 1-2 dəfə bu məhsulu istifadə edə bilərsiniz.
4. Dove Dermacare Scalp Anti-Dandruff Shampoo (Piriton Sink)
   Aktiv tərkibi Piriton sinkdən ibarətdir, Antibakterial və antifungal xüsusiyyətləri ilə baş dərisini təmizləyir və kəpəyi aradan qaldırır. Dərini bu şampun nəmləndirir və sakitləşdirir. Müntəzəm istifadə üçün Dove dermacare scal anti dandruff şampunu uyğundur.

Şampun seçərkən nələrə diqqət etməli olduğunuzu ətraflı izah edirik. Quru, yağlı və ya həssas baş dərisinə uyğun şampun seçmək vacibdir. Amonyak, sulfatlar və parabenlər kimi zərərli kimyəvi maddələrdən uzaq durmaq məsləhətdir. Şampunun istifadəsi davamlı və müntəzəm olmalıdır ki, təsiri maksimal olsun. Hər hansı bir dərman istifadə edirsinizsə, dermatoloqla məsləhətləşərək uyğun şampun seçmək lazımdır.”

Kəpək Nədən Əmələ Gəlir?

Kəpək baş dərisində ölü dərinin tökülməsi nəticəsində yaranan bir problemdir. Kəpəyin əmələ gəlməsinin bir neçə əsas səbəbi var. Seboreik dermatit, kəpəyin ən yayılmış səbəblərindən biridir. Bu vəziyyətdə baş dərisi qızarır, iltihablanır və qaşınır. Seboreik dermatit, yağlı dəri olan insanlarda daha çox rast gəlinir. Malassezia, hər bir insanın baş dərisində yaşayan bir növ göbələkdir, normal şərtlərdə problem yaratmır, lakin bəzən baş dərisinin yağını çox istehlak edərək qıcıqlanmaya və ölü dərinin daha sürətli tökülməsinə səbəb olur.

Quru dəri kəpəyin başqa bir səbəbidir. Quru dəri olan insanlarda kəpək daha kiçik, quru və az yağlı olur. Bu vəziyyət daha çox qış aylarında və soyuq havalarda pisləşir. Bəzi insanlar saç baxım məhsullarına qarşı həssas ola bilərlər. Şampun, kondisioner və ya saç gelləri kimi məhsullar baş dərisində qıcıqlanmaya və kəpəyin yaranmasına səbəb ola bilər. Saçları müntəzəm yumaq, ölü dəri hüceyrələrinin və yağın baş dərisində yığılmasının qarşısını alır. Saçları kifayət qədər yuyulmaması kəpəyin yaranmasına səbəb ola bilər.

Stress də kəpəyin əmələ gəlməsinə səbəb ola bilər. Stress immun sisteminin zəifləməsinə və baş dərisinin iltihablanmasına səbəb olur. Hormonal dəyişikliklər, xüsusən yetkinlik dövründə, hamiləlikdə və menopauza zamanı kəpəyin artmasına səbəb ola bilər. Qidalanma vərdişləri də kəpəyin əmələ gəlməsinə təsir edə bilər. Omega-3 yağ turşuları, vitamin B və sink kimi qidaların az qəbulu baş dərisinin sağlamlığını pisləşdirə bilər. Kəpəyin səbəbini dəqiq müəyyənləşdirmək üçün dermatoloqa müraciət etmək vacibdir.

Dermatoloq kəpəyin səbəbini müəyyən edərək, uyğun müalicə və ya tədbirlər təyin edə bilər. Kəpəyə qarşı şampunların qiyməti müxtəlif amillərdən asılı olaraq dəyişir. Bu amillərə brend, tərkib, təsir gücü və satış məntəqəsi daxildir. Aşağıda bəzi məşhur kəpəyə qarşı şampunların təxmini qiymətləri göstərilmişdir. Nizoral Anti-Dandruff şampunu qiyməti 15-30 azn arasında dəyişir. Selsun Blue Medicated şampunu 12-25 azn qiymət aralığındadır. Neutrogena T/Gel Therapeutic şampunu 20-40 azn qiymət aralığında olur. Dove Dermacare Scalp Anti-Dandruff şampunu isə 8-18 azn qiymət aralığında dəyişkənlik göstərir.

Kepeye qarsi maska növləri

Kepeye qarsi maska növlərinə ətraflı baxaq. Aşağıdakı maskaları rahatlıqla evdə hazırlaya bilərsiniz.
“Çay Ağacı yağı maskası
Çay ağacı yağı anti-bakterial və anti-fungal xüsusiyyətlərə malikdir. Kəpəkə səbəb olan mikroorqanizmlərin yayılmasını çay ağacı yağı maneə olur.. Maskaya bir neçə damcı çay ağacı yağı əlavə edilir, baş dərisinə tətbiq edilir və bir müddət müddətindən sonra yuyulur.

Alma sirkəsi maskası
Alma sirkəsi su ilə qarışdırılıb baş dərisinə tətbiq edilir. Alma sirkəsi baş dərisini təmizləyir və kəpəyin yaranmasının qarşısını alır. Maskani 15-20 dəqiqə saxlayıb, sonra şəllələyin və normal şəkildə şampunla yuyun.

Aloe vera geli maskası
Aloe vera geli sakitləşdirici və nəmləndirici xüsusiyyətlərə malikdir. Baş dərisinə bu maska tətbiq edilir və 30-40 dəqiqə saxlanıldıqdan sonra ilıq su ilə yuyulur.

Yumurta və limon sarısı maskası
Bir yumurta sarısı limon suyu ilə qarışdırılır və baş dərisinə tətbiq edilir. Bu maska baş dərisindəki yağ ifrazını tənzimləyir və təmizləyici təsiri ilə kəpəyi aradan qaldırır.

Hindistan cevizi yağı maskası
Hindistan cevizi yağı nəmləndirici xüsusiyyətlərə malikdir. Baş dərisinə bu maska tətbiq edilir, bir neçə saat saxlanılır və sonra yuyulur. Bu maska baş dərisini nəmləndirir və kəpəyi azaldır.

Bal və zeytun yağı maskası
Bal və zeytun yağı eyni nisbətdə qarışdırılır və baş dərisinə tətbiq edilir. Bu maska baş dərisini təmizləyir, nəmləndirir və kəpəyi aradan qaldırır.

Kil maskası
Yaşıl kil, bentonit kil və ya başqa kil maskaları baş dərisini təmizləyir və kəpəyi azaldır. Biraz gözlədikdən sonra maska yuyulmalıdır.

Yoqurt və şəkər maskası
Yoqurt və şəkər maskası baş dərisini təmizləyir və yumşaldır. Şəkər baş dərisindəki ölü dəri hüceyrələrinin aradan qaldırılmasına kömək edir. Maska təyin edilən müddətdə və düzgün qidalanma ilə birləşdirildikdə effektiv olur. Maskaların istifadəsindən əvvəl allergik reaksiyaları yoxlamaq məsləhətdir. Əgər problemlər davam edirsə, dermatoloqa müraciət etmək lazımdır.”