2022-ci ilin əsas sağlam həyat tərzi trendləri: qidadan tutmuş mental sağlamlığa kimi

Pandemiya sağlamlığa diqqəti əsas tendensiyalara çevirdi. Çox güman ki, hələ uzun müddət özümüzə xüsusi diqqətlə baxacağıq. Düzdür, diqqət şəxsi sağlamlıqdan qlobal sağlamlığa çevrilir, özü də hərfi mənada: planetin qayğısına qalmaq ideyası istehlakçıların seçimini əvvəlkindən daha çox müəyyənləşdirəcək. Bu haqda beynəlxalq araşdırmalar səviyyəsində deyilir. Hansı sağlam həyat tərzi meylləri ilə qarşılaşacağımızı və onların həyatımıza necə təsir edə biləcəyini anlamağa qərar verdik.

Ətraf mühit məsələlərinə diqqət 

Yer kürəsinin gələcəyi əsasən planetimizin əhalisinin necə qidalanmasından asılıdır. Karbon izimizi azaltmaq üçün mütəxəssislər yerli, mövsümi məhsullara və kiçik təsərrüfatlara dəstək verməyə çağırırlar. Digər mühüm təşəbbüs istehsalı böyük miqdarda resurs tələb edən qırmızı ətin istehlakını azaltmaqdır. Buna görə də 2022-ci ilin əsas qida tendensiyası alternativ ət mənbələrinin axtarışıdır. Zülallara qlobal ehtiyac əhalinin artımı ilə bağlıdır. Proqnozlara görə, 2050-ci ilə qədər bəşəriyyətin hər il əlavə 265 milyon ton zülala ehtiyacı olacaq və heyvandarlıq sektoru bu ehtiyacı ödəyə bilməyəcək.

Qida israfına qarşı mübarizə

Növbəti nəzərə çarpan tendensiya insanların və müəssisələrin qida tullantılarını azaltmaq və zibilin, xüsusən də plastik qablaşdırmanın ekoloji cəhətdən təmiz təkrar emalına nail olmaq istəyidir. Bir çox iri şirkətlər öz məqsədlərində qida tullantılarına qarşı mübarizəni təyin edir, düzgün təkrar emal vasitəsilə qida tullantılarını azaltmaq üçün alternativ yollar axtaran startaplar yaranır. Maraqlı nümunələr də var: bu yaxınlarda İsveçrədə kafe açılıb, orada dünənki yeməkləri satırlar, İspaniyada lazımsız portağalları elektrik enerjisinə çevirirlər, fransız moda brendi isə ananas, üzüm və bananın qalıqlarından idman ayaqqabısı istehsal edir.

MoEa (Mother Earth qısaltması)brendi qida tullantılarından hazırlanmış alternativ idman ayaqqabısı yaratdı.

Üstəlik, düzgün emal yalnız tərəvəz və meyvələrə deyil, həm də qəhvəyə aiddir – hər il 25 milyard kiloqramdan çox qəhvə tullanır və yalnız 4% düzgün emal olunur. Qalan qəhvə çöküntüləri böyük miqdarda metan buraxır – bu qaz karbon qazından 28 dəfə daha təhlükəlidir. Yaponiyada qəhvə qalıqlarından su keçirməyən çəkmələr hazırlanır, Finlandiyada isə qəhvədən ekoloji təmiz idman ayaqqabısı hazırlamağı öyrəniblər.

Daha çox bitki qidaları

Son illərdə bitki əsaslı məhsulların satışı və istehsalı sürətlə artıb və hətta vegeterian olmayan insanlar da onları öz pəhrizlərinə daxil etmək istəyirlər. Hələ ki, bu tendensiya daha çox Avropa və Amerikada müşahidə olunur – Beynəlxalq Qida İnformasiya Şurası bu yaxınlarda amerikalıların üçdə ikisinin ət alternativləri ilə qidalandığını bildirib. Bu hesabla hətta xüsusi bir termin də ortaya çıxdı – wholel foodies. Bunlar ciddi şəkildə vegetarian və ya veqan olmayan, lakin əsasən ekoloji səbəblərdən daha az ət, süd məhsulları və yumurta yeməyə meylli insanlardır.

Heyvan məhsullarının istehlakının tədricən azaldılmasına əsaslanan reduksionetarizm adlı daha radikal yeni pəhriz növü mövcuddur. Onlar tanış yeməklərin alternativ bitki əsaslı versiyaları ilə əvəz olunur: veqan krevetləri, göbələkli zülal pendiri və ətsiz naqets.

Tədqiqatlar göstərir ki, həftədə 30 müxtəlif bitki mənşəli qida qəbul edənlərin sağlamlıq göstəriciləri, qəbul etməyənlərə nisbətən daha yaxşıdır. Bu, həftəlik pəhrizinizə daha çox bitki əsaslı reseptlər daxil etmək və ya daha çox meyvə, tərəvəz və paxlalı bitkilərdən ibarət sevimli yeməklər üçün daha sağlam variantları seçmək üçün bir bəhanədir.

Umico tərəfdaşlarında təbii və sağlam məhsulları seçin. Fresh Life Bio Store və Zənbilim – burada 1% keşbek, Zirinc-də 3%, Kendi Getir-də isə 4%-ə qədər keşbek əldə edəcəksiniz. 

Məhsulların tərkibini diqqətlə oxuyuruq 

Trenddə təhlükəsiz qidaya üstünlük verməkdir. Bəli dəqiq. Komponentlərin təbii mənşəyi artıq ikinci yerdədir. İstehlakçılar məhsulların tərkibini diqqətlə öyrənir və sağlamlıq faydaları və ətraf mühitə qayğı ilə əlaqəli olanlara üstünlük verirlər. Statistika göstərir ki, əlavələrin və şirinləşdiricilərin istehlakı azalır. Bu tendensiyanın ardınca iri istehsalçılar süni boyaları təbii boyalarla, məsələn, çuğundur suyu, kök konsentratı və digərləri ilə əvəz edirlər.

Burada başqa bir trend də var – bədənimizlə daha çox maraqlandıq. Məsələn, beləliklə sağlamlığımızın vəziyyətinin əsasən bağırsaq mikrobiomundan asılı olduğunu öyrəndik. Bu isə aldığımız məhsulların tərkibinə daha çox diqqət yetirmək deməkdir.

Faydalı yağlara üstünlük

Avokado və badam südü günəbaxan tumlarına “uduzur”: çətənə ləpəsi, balqabaq tumu, kətan, günəbaxan, tahini qida arenasına çıxırlar. Bu, yeni dadlar, yaxşı qida tərkibi, daha çox bitki mənşəli protein və fitonutrientlər verir. Həmçinin, pəhrizdə sağlam yağların təmin edilməsi hələ də həm uzunmüddətli doyma, həm də şəkərin qana yavaş buraxılması və yağda həll olunan vitaminlərin düzgün işləməsinin təminatıdır.

Faydalı yağların başında hələ də zeytun yağlarıdır. Zeytun bağları məhsullarını seçin və 3% keşbek qazanın.

Restoranlarda sağlam menyu

Trend pandemiya dövründə başlayıb və böyüməkdə davam edir: restoran və kafelərin menyularında Budda-boul yeməkləri (bu, ideal zülal-yağ- karbohidrat parametrlərinə malik onlarla inqrediyentdən ibarət salatdır) və ya “bu sağlam reseptdir” etiketi getdikcə daha çox görünür. Yeni nəsil orqanikaya və məlumatlı seçim üçün daha çox ödəməyə hazırdır. Aşpazlar getdikcə daha çox yerli və mövsümi məhsullara üstünlük verirlər və işlənmiş və rəfinə edilmiş yeməklər restoran siyahılarından çıxarılır.

Fərdi qidalanma

Qidalanmaya gəldikdə, biz əvvəllər düşünüldüyündən bir az daha unikalıq. İnsanların eyni əsas qida maddələrinə ehtiyacı olsa da, pəhriz, stres, ətraf mühit və hətta genetika kimi müxtəlif amillər optimal sağlamlıq üçün lazım ola biləcəyimiz vitamin və mineralların növü və miqdarına təsir göstərə bilər. Diyetoloqlar getdikcə daha çox deyirlər ki, qida hər bir insana özünəməxsus şəkildə təsir edir, buna görə də hər kəs üçün vahid pəhriz yoxdur. Nə və nə qədər yediyimizlə yanaşı, yediyimiz vaxtlar bioloji ritmlərimizin və ümumi sağlamlığımızın qorunmasında mühüm rol oynaya bilər.

Bütün bunları özümüz haqqında öyrənməliyik. Biosensorlar, qidalanma və həzm sahəsində genetik analizlər, şərtlərin korreksiyası üçün proqramlar, mikrobiomun qiymətləndirilməsi üçün təkliflər və qlükozanın davamlı monitorinqi inkişafın zirvəsindədir. Çox güman ki, bu sahədə daha dar ixtisaslı mütəxəssislər meydana çıxacaq.

Alkoqoldan imtina

Qərb ölkələrində alkoqoldan imtina trendi nisbətən yaxınlarda yaranıb. Bu təcrübə pandemiya dövründə populyarlaşdı, statistika bütün dünyada insanların daha çox spirtli içkilər içməyə başladığını göstərdi.

İstehlakçılar alkoqoldan tamamilə imtina etmirlər, lakin pandemiya, şüurlu qidalanma öz təsirini göstərir. Londonda yerləşən IWSR tədqiqat təşkilatına görə, “daha sağlam” vərdişlərə yeni təkan verməklə yanaşı, aşağı alkoqollu içkilərə (31%), o cümlədən 13-14% əvəzinə 10-11% spirt olan alkoqolsuz quru sidrlərə və şərablara tələbat artır. 

Sevimli içkidən spirtsiz həzz almaq həmişəkindən daha asandır. Sadəcə olaraq, məsələn, dəriyə faydalı təsir göstərən Matç qarışığı və ya bağırsaqlara faydalı olan Kombuça içkisini için.

Öz bədən çəkiniz ilə məşqlər

Pandemiya onu göstərdi ki, nizam-intizam, istək və internet sayəsində idman həyatımızdan silinmir. Çoxumuzun evdə idman avadanlığı olmadığından öz çəkimizlə idman etməyə başladıq. Məlum oldu ki, bu da işləyir! Bu gün idman zallarında bədən çəkisi ilə məşqlər çox populyardır. Əzələlərimiz üçün bədən çəkimizdən çox olmayan bir çəki təhlükəsiz olduğuna inanılır. Öz bədənimizin yaratdığı yükün praktiki olaraq heç bir əks göstərişi yoxdur. Buna görə də ən təbii və təhlükəsiz olan öz çəkimiz ilə məşqlərdir.

Umico-nun tərəfdaşı olan Go sport-dan evdə məşqlər üçün paltar seçin və 4% keşbek qazanın. 

Mental sağlamlığa qayğı

2022-ci ildə diqqət həm də mental sağlamlığa – bədən və şüurla işləməyə yönəldiləcək. Mental sağlamlıq mütəxəssisləri bildirirlər ki, emosional, fiziki və əqli tükənmə halları artmaqda davam edir. Bunun səbəbi davam edən stresdir: siyasi və iqtisadi iqlim, pandemiya aysberqin yalnız görünən hissəsidir. Hər birimizdə çoxlu xarici və daxili ziddiyyətlər yığılıb.

Adaptogenlərə maraq 

Stres və yorğunluğu idarə etməyə kömək edən qidalar və əlavələr var. Belə bitki maddələrinə adaptogenlər deyilir. Onlar orqanizmdə bir çox fiziki, kimyəvi və ya bioloji fizioloji proseslərin sabitləşməsini təmin edir. Bunlar, məsələn, rodiola, aşvaqanda, çətənə ləpəsi, kordiseps kimi yüksək göbələklərdir. Bu bitki mənşəli dərman komponentlərinə tələbat artır. Əslində bu, yenilik deyil – əsrlər boyu ənənəvi şərq təbabətində istifadə edilən 70-dən çox bitki mənşəli bitki və göbələk növü var.

Qadcetlərlə stresin izlənməsi

Stresi izləməkdə texnologiya effektiv köməkçimizə çevrildi. Məsələn, Apple Watch, Fitbit və ya Google Watch kimi bir çox ağıllı saatlar və telefon proqramları ürək döyüntüsünü ölçərək stresi idarə etməyə kömək edir.

Stresə qarşı ən təsirli tədbirlərdən biri sağlam yuxudur. Və burada qadcetlər yenidən bizə kömək edir. Apple Watch, Auro’s Smart Ring və ya EEG Headbands kimi yuxu izləmə cihazları tədricən yuxunu daha balanslı edir. Qadjetlər oyanmağa və eyni zamanda yuxuya getməyə kömək edir – bu, bioritmləri yaxşılaşdırır, konsentrasiyanı artırır və enerji əlavə edir.

Umico tərəfdaşlarından qadcetləri seçin və keşbek əldə edin:
MI Home – 2%-dək
Smart Store – 3%
Gigastore – 5%-dək
Texno Smart – 4%
Smart Electronics – 7%-dək

Skinimalizm

Skinimalizm kompleksli çox mərhələli dəriyə qulluqdan imtina etməyi təklif edən yeni bir fəlsəfədir. Hamam otağındakı rəfdən onlarla qabları yığışdırın və yalnız zəruri olanları saxlayın. Əlbəttə ki, fəsillərin dəyişməsi dəriyə qulluqda düzəlişlərə səbəb ola bilər, amma prinsipcə, onların çoxuna ehtiyacınız yoxdur. Məsələn, qışda nəmləndirici məhsulların istifadəsini iki dəfə artırın, soyma və ölü dəri hissəcikləri ilə mübarizə aparmaq üçün turşuları gündəmə gətirin, lipid təbəqəsini zədələnmədən qoruyan təbii yağlardan istifadə edin. Yayda isə yağsız təmizləyicilər, antioksidantlar və günəş kremlərindən istifadə edin.

Yves Rocher kosmetikasında yalnız təbii maddələr. Öz baxımınızı seçin və 3.5% Umico  keşbekiniz qazanın.

Bəs sizin həyatınızda hansı sağlam həyat tərzi trendləri var?