50+ Faydalı vərdiş: Özünüzə vaxt ayırın

Özümüzə ən tez-tez verdiyimiz ritorik suallardan biri: “Hər şeyi necə çatdırmaq olar?” sualıdır. İş, uşaqlar, ev işləri, qohumlarınız və dostlarınızla görüşlər – bu qaçaqaç nə sizi gözləmir, nə də heç vaxt səngimir. Fərqli kanallardan gələn məlumatlar, telefon bildirişləri, zənglər, xəbərlər, reklamlar şəxsi vaxtımızdan alır. Ancaq təəccüblü olan şey odur ki, biz hamımız sakitlik və rahatlıq istəsək də düşüncələri ilə tək qala bilmək hamının bacara bildiyi bir şey deyil. Tək qalanda, əlinizin öz-özünə telefona uzandığını fərq etmisinizmi? Özünüzlə tək qalmaq sadəcə ən asan bacarıq deyil, həm də çox faydalıdır. 

“50+ Faydalı Vərdiş” layihəmizdə hamıya çox sadə görünən tövsiyələri paylaşırıq. Ancaq məsələ budur ki, onları günlərlə və həftələrlə izləmək o qədər də asan deyil. Son dəfə planlaşdırılmış şəkildə özünüzə haçan vaxt ayırmısınız? Ancaq söhbət filmə baxa-baxa paltarları ütüləməkdən getmirdüşüncələrinizlə tək qalaqdan gedir. Bu gün özünüzə necə diqqət ayıra biləcəyinizi və özünüz üçün olan vaxtı necə keyfiyyətli keçirə biləcəyinizi izah edəcəyik.

Nə etmək lazımdır?

Hər gün özünüzə ən azı yarım saat vaxt ayırın, əmin olmaq üçün bu vaxtı gündəlik iş siyahınıza daxil edin. İstədiklərinizi edin: musiqi dinləyin, oxuyun, rəsm çəkin, rəqs edin, meditasiya edin və ya yalnız gələcək haqqında xəyal qurun. Bu bir vərdiş halına gəldikdən sonra, stress və pis əhval-ruhiyyə ilə mübarizə aparmağın asanlaşdığını, özünüzü daha yaxşı tanıdığınızı və daha şüurlu bir şəkildə yaşamağa başladığınızı görəcəksiniz.

Bu niyə vacibdir?

• Özünüz üçün xroniki vaxt çatışmazlığı və sizin üçün vacib olan şeylər, idarəolunmaz stressə, xəyal qırıqlığına, yorğunluğa və sağlamlıq problemlərinə səbəb olur. Müntəzəm olaraq özünüzə vaxt ayırmaq sizə çox fayda gətirəcək — həyatınız daha xoş və daha idarəolunan olacaqdır.
• Özünüzlə tək qalmaq, sizi siz edən şeylər haqqında düşünmək imkanı verəcəkdir.
• Təəssüf ki, gündəlik rutin sizi həyəcanlandıran və ilham verən şeylərin fərqinə varmağınıza mane olur. Yalnız sakitlik şəraitində yeni hədəflər qoya, həyatı istədiyiniz kimi təsəvvür edə biləcəksiniz.
• Tənhalıq adi şeylərə yeni bir bucaqdan baxmağınıza, şəxsən sizin üçün nəyin vacib olduğunu anlamağınıza kömək edəcəkdir. Bu sayədə daha qətiyyətli olacaq və başqasının fikrinə baxmaqdansa, inandığınız şeylərə uyğun seçim edəcəksiniz.
• Əylənmək stressin öhdəsindən gəlməyə və rahat nəfəs almağa kömək edəcəkdir. Yorğun, əsəbisiniz və özünüzlə məşğul olmursunuzsa, sizə bağlı insanlar və işlər də əziyyət çəkəcəkdir.
• Daxili aləminizi qurmaq üçün təklik zəruri bir təcrübədir. Özümüzlə vaxt keçirmək həyatımızı daha intensiv edir, yeni mənbələri araşdırmağa və özümüzlə daim əlaqədə olmağımıza imkan verir.

“Özümlə tək qaldığım zaman sağalacağam”

— Merilin Monro

Xoşbəxtlik fasiləsi necə verilir

Araşdırmalar göstərir ki, ən çox yalnız olduğumuz istirahət edirik. Buna görə özünüzlə tək qalmaq hər tərəfdən faydalı bir vərdişdir. 

Başqa bir maraqlı şey odur ki: heç bir şey etməsək də, bu, beynimizin dincəlməsi demək deyil. Keçmişdə neyrofizioloqlar, bir insanın müəyyən bir işə diqqətini dayandıran kimi beynin yavaşladığına inanırdılar. 20-ci əsrin sonunda beynin tomoqrafiya işləri bu inancı yenidən nəzərdən keçirməyə məcbur oldu. Dincəldiyimiz zaman və heç bir şey etmədiyimiz zaman beynimizin “sərbəst uçuşa” keçdiyi və bir şeyə diqqət yetirəndə işlədiyindən daha çox işlədiyi məlum oldu. Bu zaman, hətta, çoxdan bəri axtardığınız yaradıcı ideyalar və gözlənilməz həllər, anlayışlar sizə ayıdın ola bilər. 

Buna görə israr edirik ki gündə yarım saat və ya 1 saat şəxsi vaxtınız olmalıdır. Ümumiyyətlə, bu o qədər də çox deyil. Gündəlik işinizdə özünüzə vaxt yaratmaq üçün bu maddəni planlarınıza daxil etməli və düzgün prioritet seçməlisiniz. 

• Vaxt ayırmaq üçün cədvəlinizi yenidən nəzərdən keçirin. Yarım saat daha tez oyanmağa və ya yarım saat gec yatmağa çalışın. 7-8 saatdan az yatırsınızsa, yuxunu qurban verməməlisiniz. Əgər belədirsə, günün qalan hissəsində üçün nahar fasiləsini tək keçirmək kimi dəyişikliklər etməyə çalışın. Evdən işləyirsinizsə və balaca bir uşağınız varsa, kimədənsə bir saat onunla oynamasını istəyin. Özünüzə vaxt tapmaq üçün bir az yaradıcılıq əldə edin.
• Özünüzlə görüş təyin edin. Gündəlik planlayıcı istifadə edirsinizsə, cədvəlinizə özünüz üçün vaxt əlavə edin, sanki bu vacib bir iş görüşməsidir. Bu sizə kömək edəcək ki, başqa şeylər özünüzlə tək qalma fürsətinizi əlinizdən almasın.
• Cihazlarınız üçün “komendant saatı” təyin edin. Məsələn, saat 8-dən ya da 9-dan sonra telefonunuzu, dizüstü kompüterinizi və digər diqqəti yayındıran elektron cihazlarınızı şəbəkədən çıxarın. Gözlərinizin və beyninizin dincəlməsi üçün onları səhər müəyyən bir saata qədər açmamağa çalışın.
• Gündəlik rejim qurun. Hər gün eyni rejimə sadiq qalsanız, özünüz üçün vaxtı harada itirdiyiniz bəlli olacaq. Uşaqlarınız varsa, işlərini planlaşdırmaq üçün onların da rejimlərinin də tənzimlənməsi lazımdır.

Nə etməli?

Özünüzə vaxt tapdığınız zaman dərhal özünüzə soruşun: bu vaxt ərzində nə edə bilərəm? Əslində ən vacib olan şey odur ki, bu işi bəyənməyiniz üçün bu vaxtı sizin üçün ən xoş şəkildə keçirməlisiniz. Sizə bir neçə seçim təqdim edəcəyik.

1. İdmanla məşğul olun. Səhər özünüzə vaxt ayıra bilirsinizsə, idman etmək çox yaxşı bir fikirdir. Yalnız bir şərti yerinə yetirdiyinizə əmin olun – etdiyiniz idman növünü bəyənməlisiniz. İstədiyinizi seçin – yoga və ya pilates, aktiv məşq və ya parkda gəzinti. İdman avadanlığı ala və evdə idman edə bilərsiniz. Hələ idmana yeni başlayanlardansınızsa, səhər məşqləri edin. 15-20 dəqiqə belə bədənin oyanmasına və sizə enerji verməsinə kömək edəcəkdir. Səhər idmanı, qanın damar içərisində daha sürətli dövranını təmin edəcək, bu da bədənin toxumalarını oksigen və qida ilə doyduracaqdır. Beləcə, beyniniz aktivləşəcək, diqqət və yaddaşınız yaxşılaşacaqdır.

---

2. Yaxşı kitablar oxuyun. Hanı kitabı seçirsiniz seçin, kitab oxumaq, tək olmaq və gündəlik reallıqdan ayrılmaq üçün əladır. Və bu fəaliyyət çox fayda gətirir. Alimlər oxumağın insan yaddaşını yaxşılaşdırdığını və beynin yaşlanmasını yavaşlatdığını göstərir. Oxuduğumuz zaman düşünürük, təhlil edirik və zəkanı inkişaf etdiririk. Bu özünüzə dərindən baxmaq üçün yaxşı bir fürsətdir. İndi yaradıcı istedadları kəşf etməyinizə, lider olmağınıza və daha xoşbəxt olmağınıza kömək edəcək çox sayda şəxsi inkişaf kitabı var. Bəzi populyar olanlar: Hal Elrod’un “Səhərin Sehri”, Kelly Makqoniqal’ın “İdarə Gücü”, Sharon Miller’in “Stress qarşə dayanıqlılığı”, Daniel Goleman’nın “Duyğusal Zəka”, Meg Jey-in “Vacib İllər” kitabı ilə başlaya bilərsiniz.

Oxuyacağınız kitabı Umico tərəfdaşı olan Libraff-dan seçin və 3,5%-ə qədər keşbek qazanın

---

3. Vaxtınızı təbiətdə keçirin. 1984-cü ildə bioloq Edvard Osborn Uilson, təbiətin insanın zehni sağlamlığına müsbət təsirini təsvir etdiyi “Biofilia” kitabını nəşr etdirdi. Alim, insanların bitki və heyvanlarla əlaqə axtarmaq üçün təbii bir istəyi olduğu ideyasını irəli sürür. Şəhərlərdə insanlarda 40% daha çox əhval pozğunluqları olduğu ortaya çıxıb. Stanford Universitetindən bir araşdırma təsdiqləyir ki: meşədə 90 dəqiqəlik bir gəzinti, insanın mənfi duyğular və ya depressiya yaşadığı zaman aktiv olan beyin sahəsinin fəaliyyətini azaldır. Təbiətdə sakitləşdirici bir şey var, tam olaraq nə olduğunu alimlər hələ də düşünürlər.
4. Şəkil çəkin, hətta necə edəcəyinizi bilmirsinizsə belə çəkin. Bu rahatlamaq və sakitliyi bərpa etmək üçün asan və sərfəli bir yoldur. Daha xoşbəxt və sakit olmaq istəyirsinizsə – bir kağız və qələm götürün. Rəsmlər çətin, xoşagəlməz vəziyyətlərin öhdəsindən gəlməyə, tam fokuslanmağa və əbədiyyat haqqında düşünməyə kömək edə bilər. Stresinizi və ya qorxunuzu çəkin – bununla mübarizə aparmaq çox asan olacaq. Vaxt keçdikcə yaradıcılığın düzəldiyini və gücləndiyini görəcəksiz. Bu bir növ meditasiya, özünüzlə tək qalmaq və düşünmək üçün bir fürsətdir.

Hər yaşda rəsm çəkməyə başlaya bilərsiniz! Art Therapy rəsm kurslarına gedin və 15% keşbek əldə edin

5. Meditasiya edin. Söhbət dini müqəddəs praktikadan deyil, fikrinizi bir şey üzərində toplama prosesindən gedir, bu: nəfəs, söz, səs və ya hiss ola bilər. Meditasiya, ağlınız təbii eniş və yoxuşları yaşadıqda, sizə özünüzü qorumağa imkan verir. Onun köməyi ilə sizi təqib edən, narahatlıq və stresə qarşı duran, düşüncələrin öhdəsindən gələ bilərsiniz. Meditasiya 8 həftə ərzində gen ekspressiyanı dəyişdirərək, sağlamlığı dəstəkləyən genləri işə sala və xəstəlik yaradanları söndürə bilər. Bu işdə yenisinizsə, sadə təcrübədən başlayın. Bir obyekt seçin və bütün diqqətinizi ona yönəldin, 5 dəqiqə ərzində məşq edin. Nəticə etibarı ilə, davranışımız kimi zehnimiz də hərəkətsiz olur – sakitləşir və fokuslanır.
6. Yeni şeylər öyrənin. Həqiqətən maraqlandığınız hər hansı bir mövzuda mühazirə, podkast dinləyin və ya sənədli filmə baxın. Təkbaşına etməkdən zövq aldığınız yeni bir məşğuliyyət və ya hobbi tapın. Xəttatlıq, toxuma, tikmə, quş izləmə, yemək bişirmək. Mükəmməlliyə və ya hansısa bir işdə master olmağa çalışmayın. Sadəcə prosesdən zövq alın. 

Umico tərəfdaşı olan ECAZ-dan yaradıcılıq üçün hər şeyi tapa və 2% keşbek qazana bilərsiniz

7. Naməlum yerləri kəşf edin. Şəhərinizdə və ya ətrafınızdakı yeni yerlərə kiçik bir səyahət edin. Avtomobil, velosiped, rolik sürün və ya sadəcə piyada gəzin. Əgər səyahət etdikdən sonra özünüzü daha yaxşı hiss etməyə başladığınızı düşünürsünüzsə, haqlısınız. Artan bir elmi dəlil, səyahətin beynimizi stimullaşdırmasına kömək etdiyini göstərir. Yeni yerlərə səyahət etmək beynimizin “güclənməsinə” imkan verir. Məlumatı daha səmərəli şəkildə emal etməyə başlayır, bunun sayəsində fərqli fenomenlər arasındakı əlaqəni daha yaxşı tapır və aydın olmayan həllər axtarırıq. Səyahət həm də yaradıcılığa təsir edir, yazıçılar və digər yaradıcı insanlar çoxdan bu hiylədən istifadə edirlər – yenilik həmişə ilham gətirir.

Yeni bir yerə səyahətinizi velosiped sürmək ilə birləşdirirsinizsə, ikiqat fayda əldə edirsiniz. Üstəlik, Umico tərəfdaşı 2 TƏKƏR-dən 5% keşbek qazanmq imkanınız var

8. Mədəni olaraq inkişaf edin. Musiqi dinləyin, onlayn teatr tamaşasına baxın. Mədəni üfüqlərinizi genişləndirin, çünki sənət bizə öz məhdudiyyətlərimizi görməyi və aşmağı öyrədir. Musiqiyə, rəssamlığa, kinoya, ədəbiyyata dalmaqla, əlaqələr tapmağı öyrənirik. Bir yazıçı roman yaradan zaman və ya bir sənətkar şəkil çəkən zaman istər-istəməz ya da qəsdən paralellər aparır, özündən çox əvvəl yazılmış əsərlərdən simvol və ya obrazlar istifadə edir. Sənət bizi adi düşüncələrdən azad edə bilər. Şəkilə baxmaq bir müalicə seansından keçməyə bənzəyir: bir araşdırma mənzərələrə baxmağın əməliyyatdan sonra sağalma prosesini sürətləndirdiyini göstərir. Sənət həmçinin tənqidi düşünməyi, daha çox hiss etməyi, daha çox düşünməyi və empati tətbiq etməyi öyrədir.
9. Özünüzü əzizləyin. Köpüklü bir vanna qəbul edin, ətirli şamlar yandırın, sevdiyiniz bədən kremlərini çıxarın. Özünüzə masaj və ya evdə gözəllik proseduraları etməyə vaxt ayırın. Aromatlı çay hazırlayın- limon və zəncəfil, qara qarağat və mavigilə, nanə və limon qarışdırın. Sakitcə oturun və bir qurtum içib öz dünyanıza daxil olun.

Vanna otağında xoş ətirli bir şam və incə bir kremi daima rəfinizdə saxlayın. Bunları, Umico tərəfdaşı Berlin marketdən 2% keşbeklə ala bilərsiniz.

---

Şərq və Qərbin bütün mənəvi ənənələri öz-özünə tək qalmağın zəruriliyindən danışır. Bu, bir insanın daxili dünyasının təməlinin başlanğıcıdır. Tək vaxt keçirə bilmək bacarığı bizə böyüməyi və özümüzü tanımağı öyrədir. Sükut içində, özümüzlə dialoqda dərinliyimizə və mahiyyətimizə baxa bilərik, nəyi sevdiyimizi və kim olduğumuzu anlaya bilirik.

Özünüzlə tək qalmaq həyati bir zərurət və daxili azadlığa aparan yoldur.