Azərbaycanda demək olar ki hər şeydən, hətta badımcan və qarpız qabığından belə mürəbbə hazırlanır. Azərbaycanlılar mürəbbə bişirməyi çox sevirlər və o qədər çox mürəbbə yeyilir ki, hətta ölkədə mürəbbə festivalı keçirilir. Bu gün, “Nənədən soruş” qastronomiya layihəmizin növbəti buraxılışı nəfis milli şirniyyat – qızılgül mürəbbəsinə həsr olunmuşdur. Bu mürəbbə ilk dəfə sınayanları təəccübləndirir və dərhal ovsunlayır. Çay gülü ləçəklərinin unudulmaz bir dadla aromatik mürəbbəyə çevrildiyinə hamı dərhal inanmır. Bu gün nənələrimizin sübut olunmuş reseptlərinə uyğun bu mürəbbəni necə bişirəcəyimizi öyrənəcəyik.
Azərbaycan mətbəxi parlaq, zəngin və özünəməxsusdur. Təbiət səxavətlə torpağa tərəvəz, meyvə, ədviyyat və ətirli otlar bəxş etmişdir və insanlar bütün bunları, dadı hər ailədə bilinən, həqiqi kulinariya şedevrlərinə çevirməyi bacarmışlar. Azərbaycanın ən böyük istehsalçısı və ixracatçısı Azersun ilə birlikdə hazırladığımız bu Umico layihəsini Azərbaycan mətbəxinə həsr etməyə qərar verdik. Hər həftə tərəfdaşımız- Azərsunda ləzzətli hədiyyələr qazana biləcəyiniz viktorina keçiririk. Bunun üçün yalnız kulinariya suallarımıza düzgün cavab vermək lazımdır. Cavabı bilmirsiniz? Nənədən soruşun!
Təbii aromatizator
Güllərin çiçəkləri və meyvələri bir min ildən çoxdur ki, müxtəlif yeməklərə əlavə olunur. Qədim Romada yeməklərdə istifadə üçün xüsusi gül növləri yetişdirildi. Gül ləçəkləri də ailə sədaqətinin təminatı sayılırdı, bəlkə də buna görə Kleopatra süd, bal mumu və gül yağından hazırlanmış gözəllik vannaları qəbul edirdi. Cənub-Şərqi Asiya xalqları ilk dəfə bal, şərab və çaya əlavə edilən gül ləçəkləri bişirməyə başladılar. Şərqdə gül hələ də ən populyar təbii ətirlərdən biridir. Çay gülü Avropaya 19-cu əsrdə Hindistandan gəldi. Güllər dənizçilər tərəfindən daşınırdı və Çindən üzən gəmilərin anbarlarında əsas yük çay olurdu, çay gülü adı da buradan yaranmışdır. Vəhşi gülün qohumlarından biri olan möhtəşəm çay gülləri dərhal Avropada tanındı. Bu güllər qeyri-adi aromaları və çox miqdarda efir yağları üçün sevilirdilər.
Min dərdə dərman
Qızılgül mürəbbəsi inanılmaz dadı ilə sevilir, amma onun daha çox sevməyin başqa səbəbi də var – mürəbbə, çay gülünün bütün faydalı xüsusiyyətlərini saxlayır. Və bunların sayı çoxdur. Gül mürəbbəsinin faydaları qədim dövrlərdən bəri məlumdur. İbni Sina xəstələrə ləçəklərdən məlhəm və tentür tövsiyə etdi. Dəri xəstəliklərini, göz xəstəliklərini, diş ətlərini bu güllərlə müalicə edirdilər. Müasir araşdırmalar çay güllərinin ətirli ləçəklərində çox miqdarda C, B1, PP və D, E, K vitaminlərinin, digər faydalı maddələrin – qatranlar, taninlər, pektinlər, qlükoidlər və üzvi turşuların – limon və alma turşularının olduğunu sübut edir. Çay gülünün bütün faydaları, dərman məqsədləri üçün də istifadə edilə bilən mürəbbədə qorunur.
- Mürəbbə antiseptik rolunu oynayır, məsələn, ağız mukozasının iltihabı üçün faydalı olacaq – diş ətindəki yaraları və yaraları sağaldacaqdır.
- Tənəffüs yolları xəstəliklərinin öhdəsindən gəlməyə kömək edir. Anqina, zəif immunitet, kəskin tənəffüs yoluxucu xəstəlikləri, vitamin çatışmazlığına qarşı bir qaşıq gül mürəbbəsi yeyin.
- Çəhrayı mürəbbənin antibakterial xüsusiyyəti mədə və bağırsaq xəstəliklərində faydalıdır.
- Antibiotik qəbul etdikdən sonra, intoksikasiya və infeksiyadan qurtulmanıza kömək edəcəkdir.
- Qaraciyər və böyrək problemləri üçün gül mürəbbəsi yeyə bilərsiniz.
- Ürək və damar xəstəlikləri üçün də faydaları var. Aritmiya təhlükəsini aradan qaldırır və damar spazmları ilə mübarizə aparır.
- Gül mürəbbəsi kritik günlərdə ağrıları aradan qaldırır, miqrenlə mübarizə aparır, yuxusuzluq, həddindən artıq iş və depressiyaya kömək edir.
Mətbəxə gedək
Azərbaycanda demək olar ki, hər kəs öz bağında çay gülü yetişdirir. Mövsüm ərzində tərəvəz piştaxtalarında təzə ləçəklərə rast gələ bilərsiniz və quru ləçəklər ölkənin bütün supermarketlərində satılır. Ən əsası isə gül mürəbbəsi yalnız çay gülündən hazırlanır.
100 qr çay gülü ləçəyi
1 kq şəkər
1 litr su
Limon turşusu və ya limon
- Ləçəkləri özünüz yığmısınızsa, ağ kənarları kəsməyi unutmayın. Bunu qayçı ilə etmək daha rahatdır. Ləçəklər böyükdürsə, onları qayçı ilə kiçik hissələrə kəsin.
- Su və şəkəri qarışdırın, oda qoyun və şərbət hazırlayın.
- Hazırlanmış və yuyulmuş ləçəkləri şərbətə tökün.
- Orta istilikdə 20-30 dəqiqə bişirin. Yeməyin sonuna yaxın bir az limon turşusu və ya limon suyu əlavə edin – bu güllərin incə rəngini qoruyacaq.
- Mürəbbə qaralanda və şərbət qalınlaşanda artıq hazırdır. Bunu yoxlamaq üçün, bir damla şərbəti bir boşqaba qoyun və bir-iki dəqiqə saxlayın. Sonra isə qaşığı damlanın üzərindən keçirin, suyu yavaşca birləşirsə, mürəbbə hazırdır.
Bu tez hazır olan bir reseptdir. Başqa bir reseptdə isə gül ləçəkləri şərbətə əlavə edilmədən əvvəl qaynadılır. Bunu etmək üçün təxminən yarım litr su qaynadın və ləçəklərin üzərinə tökün. Dərhal yerləşəcəklər, ləçəkləri bir qaşıqla yumşaq bir şəkildə düzəldin. Üzərini örtün və 7-8 saat saxlayın, bu müddət ərzində ləçəklərin suyu çıxacaq. Ləçəkləri hissə-hissə çıxarın və suyu stəkana sıxın. Yeri gəlmişkən, bu suyu tökməyin – gül suyu bişmiş məhsullara və ya ləzzət üçün çaya əlavə edilə bilər. Yaranan suyu soyuducuda saxlayın.
NƏNƏLƏRDƏN MƏSLƏHƏT
- Nənələrimiz qışda da mürəbbə etmək üçün ləçəkləri saxlamağın asan bir yolunu bilirlər. Bunu etmək üçün ləçəkləri xəmir kimi şəkərlə yoğururlar, 1 kiloqram şəkərə 100 qram ləçək nisbətində qarışıq hazırlama lazımdır. Sonra şəkərlə qarışdırılmış ləçəkləri bir torbaya yığıb soyuducuda qoyurlar. Qışda mürəbbəni hazırlamaq üçün yalnız su əlavə edib hər şeyi ocağın üstünə qoymaq qalır.
- Əgər mürəbbəniz şəkərlidirsə, onu düzəltmək asandır. Üzərinə bir az su əlavə edib ocağın üstünə qoyun.
- Yığılmış ləçəklər qurudulub qışa saxlanıla bilər. Onlardan çox ətirli və faydalı çay dəmləmək olar.
Azersundan Gül Mürəbbəsi
Azersun milli Azərbaycan mətbəxi ənənələrinin əsl qoruyucusudur, sevimli ev yeməklərinin sirləri holdinq markalarında saxlanılır – Bizim Tarla, ZEYTUN BAGLARI, AZERÇAY və s.
Bizim Tarla, ailəsi üçün dadlı təamlar bəxş etmək istəyən, lakin gündəlik işlərdən kompot və ya mürəbbə bankası hazırlamağa vaxtı olmayan qadınlara kömək edir. Bütün mürəbbələr tərkibində GMO olmayan təbii və seçilmiş meyvələrdən hazırlanır. Bizim Tarla’da milli mətbəxin ən yaxşı ənənələri ilə hazırlanmış inanılmaz dadlı qızılgül mürəbbəsini də tapa bilərsiniz. Mürəbbə üçün ən yaxşı çiçəklər Azersun öz tarlalarında yetişən gül kolları arasından seçilir. Və yalnız təbii maddələrdən ibarətdir – gül ləçəkləri, şəkər, limon turşusu, su. Mürəbbə məhsulların rəngini, dadını və ətirini saxlayır və ən əsası vitaminlərlə zəngindir. Çəhrayı mürəbbədə B, C vitaminləri ilə yanaşı nadir K vitamini var.
Bizim Tarla markası, adını Biləsuvarda 34.000 hektarda tərəvəz və meyvələrin təbii olaraq yetişdirildiyi bir sahədən almışdır. Davamlılıq və gigiyena Bizim Tarla məhsullarının istehsalında böyük əhəmiyyətə malikdir. Bu gün hər bir azərbaycanlının tanıdığı və qürurla “yerli məhsul” adlandırdığı bir markadır.
Bizim Tarla gül mürəbbəsi 2006-cı ildən bəri satışa təqdim olunur və özünü istehlakçıların etibar etdiyi, güvənilir bir marka kimi tanınır.
Bizim Tarla məhsulları evdə hazırlanan məhsullardan fərqlənmir, lakin sizə çox vaxt qazandırır. Hazır məhsulların ləzzətindən zövq alın, digər yeməklərə əlavə edin, ilham alın – bunlar mətbəxdəki kiçik sirləriniz olsun.
Nuş olsun!