Sevimli Novruz yeməkləri

Hər birimizin uşaqlıqdan, nənələrin, anaların, bibilərin bir araya gələrək şəkərbura, paxlava, qoğal, şabalıdlı, quru meyvəli plov bişirmələri ilə bağlı qiymətli xatirələri var. Ailədə hər kəsin mütləq Novruz üçün əsas yeməklərin reseptləri var. Sosial media izləyicilərimizdən bayram süfrəsində mütləq yer almalı olan sevimli yeməklərinin reseptlərini paylaşmalarını xahiş etdik.

Səbzi qovurma

Bu, Azərbaycan mətbəxində çox yayılmış yeməkdir. Səbzi qovurma həqiqətən də çox dadlıdır! Lavaş və ya çörək ilə ayrı və ya plovla da yeyə bilərsiniz.

İnqrediyentlər: 

• Quzu əti – 1 kq
• Göyərti (keşniş, şüyüd, ispanaq, yaşıl soğan, turşəng, tərxun) – 800 q.
• Soğan – 6 ədəd
• Bir stəkan abqora və ya qaynar su, içində 1 ç.q. limon turşusu
• Əridilmiş kərə yağı
• İstəyə görə duz

Hazırlayırıq:

1. Quzu ətini yuyun və kublara doğrayın. Əti bir qazana qoyun, bir soğan əlavə edin və su ilə doldurun. Suyu tam yüksək odda qaynadın, sonra istiliyi azaldın. Bulyonun tutqun olmaması üçün tez-tez köpüyü yığışdırın. Ət yumşaq olanda oddan götürün, qızartma zamanı tam bişirin. Bulyonda qaynadılmış soğanı atmaq olar. Bişirdikdən sonra əti boşqaba köçürün və bulyonu başqa bir qaba süzün.  
2. Qalan soğanı incə doğrayın. Tavanı qızdırın, 2-3 xörək qaşığı əridilmiş kərə yağı əlavə edin və soğanı yumşaq olana qədər qızardın. Soğan sarı rəng alanda, əti tavaya qoyun və daim qarışdıraraq qovurmağa davam edin. Həm ət, həm də soğan qızardıqda, oddan götürün və böyük, hündür bir qazana köçürün.
3. Göyərtini yaxşıca yuyun və incə doğrayın. Qalın gövdələri bir qabda kənara qoyun, qalanını ət və soğan ilə tavaya köçürün. Yüksək odda bişirin, əridilmiş kərə yağı əlavə edin. Cızıldamağa başlayan kimi ocağı azaldıb üzərinə 4-5 xörək qaşığı ət bulyonu əlavə edin. Əgər yağ yığılıbsa, onu qaşıqla çıxarın. Hər şeyi hərtərəfli qarışdırın.
4. Tavanın içindəkilərin həcmi azaldıqca, qalan doğranmış göyərti və 4-5 xörək qaşığı ət bulyonu əlavə edin. Əgər bulyon qalmayıbsa, su əlavə edə bilərsiniz. Bişdikcə göyərtilərin həcmi nəzərəçarpacaq dərəcədə azalacaq.
5. Ən sonda göyərtilərə abqora və ya limon turşusu ilə bir stəkan su əlavə edin. Səbzi qovurmanın tam bişməyini gözləyin. Demək olar ki, bütün maye buxarlandıqda yemək hazırdır.

Quzu əti və şabalıd ilə plov

Azərbaycan mətbəxinin şahı plovdur. Heç bir bayram süfrəsi bu yeməksiz olmur. Bu resept üçün cavan quzunun quyruq ətini, uzun dənli düyü götürün və nar dənələri ilə bəzəyin.

İnqrediyentlər:

• Quzu əti – 700 q
• Uzun taxıllı düyü – 700 q
• Kərə yağı – 200 q
• Qaysı – 150 q
• Ağ kişmiş – 100 q
• Quru gavalı – 100 q
• Toyuq yumurtası – 1 ədəd
• Soğan – 2 baş
• Şabalıd – 100 q

Hazırlayırıq: 

1. Düyünü təxminən iki saat soyuq duzlu suda isladın.
2. Quzu ətini təxminən 50-70 qramlıq parçalara kəsin və duzlu suda bişənə qədər qaynadın. Qaynayarkən köpüyü götürün.
3. Düyü islanarkən və ət bişərkən, quru meyvələri və şabalıdı hazırlayın. Hər şeyi yaxşıca yuyun, qaysı, kişmiş və gavalını 10 dəqiqə ərzində qaynar suda saxlayın. Hər bir şabalıdda xaç şəklində kəsiklər edin və 5 dəqiqə qaynar suda saxlayın. Sonra süzgəcə atın və soyuq suyun altında qabığını soyun. Az miqdarda əlavə su qaynadın, şabalıdı içinə qoyun və 7 dəqiqə qaynadın.
4. Soğanları soyun, iki yerə bölün və nazik kəsin.
5. Tavanı qızdırın, 100 q kərə yağı və soğan əlavə edin. Soğanı açıq qızılı rəng alana qədər qızardın. Qurudulmuş meyvələri sudan çıxarıb tavaya qoyun, sonra isə ət və şabalıd əlavə edin. 15 dəqiqə qaynadın, lazım olduqda qaynar su əlavə edin.
6. Düyü olan qabdan suyu boşaldın. Təzə su tökün və yarı bişənə qədər qaynadın, əsas odur ki, çox bişməsin. Düyünü süzgəcə süzün.
7. Ayrı bir qaba 4-5 xörək qaşığı düyü və yumurta qoyun, sarıkök əlavə edin. Bu, qazmaq olacaq.
8. Ayrı bir qaba qalan kərə yağı, sarıkök və duz əlavə edin, mikrodalğalı sobada təxminən 20 saniyə əridin.
9. Dərin tava götürün. Kərə yağı ilə yağlayın. Qazmaq üçün yumurta-düyü qarışığını dibinə yayın. Sonra düyünü qat-qat yayın, sarıkök ilə ərimiş kərə yağını tökün.
10. Düyünü pambıq dəsmal və qapaq ilə örtün və 30-40 dəqiqə zəif odda bişirin.
11. Boşqaba bişmiş düyünü, quru meyvəli əti və şabalıdı qoyun. Yeməyi nar dənələri ilə bəzəyin

Resept üçün sizə lazım olacaq:

Gerda kərə yağı – keşbek 2%

Lənkəran sayağı fisincan

Bu, Lənkəran rayonunda ən məşhur yeməkdir – ləvəngi, qoz-fındıq ilə doldurulmuş toyuq. Ənənəvi olaraq təndirdə bişirilirdi.

İnqrediyentlər:

• Toyuq
• Qoz – 100 qram
• Soğan (böyük) – 100 qram
• Turşu – alça pastası
• İstəyə görə duz, istiot

Hazırlayırıq:

1. Əvvəlcə toyuq ətini duzlayın və istiotlayın, turş gavalı pastası ilə yayın.
2. Hazır pasta yoxdursa, hazırlana bilər. Təzə gavalı və ya qaysını az miqdarda suda qaynadın, örtük üçün yumşaq hissəsini götürün. Başqa variant da var – hazır turş lavaş götürün, ilıq suda isladın, sonra toyuğa həm içindən, həm də çöldən sürtün.
3. İçliyi hazırlayın: soğanı ətçəkən maşından keçirin, ona istəyə görə üyüdülmüş qoz, duz və istiot əlavə edin. Bir az turşu əlavə edə bilərsiniz.
4. Son addım toyuğun doldurulmasıdır. Toyuğun içliyi canına çəkməsi üçün onu iki saat sərin yerdə saxlamaq lazımdır.
5. Sonra doldurulmuş toyuğu təndirdə və ya sobada bişiririk. Bu, təxminən bir saat çəkəcək.

Resept üçün sizə lazım olacaq:

Şəkərbura

Ay şəklində şirin şəkərbura bayram süfrəsinin digər vacib atributudur. Bu vəziyyətdə də simvolizm böyük rol oynayır: naxışlar nə qədər yaxın olsa, yeni il daha məhsuldar olacaq. Beləliklə, daha çox buğda sünbülləri və qıvrımları tətbiq etməyə çalışın.

İnqrediyentlər:

Xəmir üçün: 

• Un – 750 – 850 q
• süd – 300 ml
• yumurta – 1 əd.
• əridilmiş kərə yağı – 250 q
• xama – 3 x.q.
• quru maya – 1 ç.q.
• şəkər – 1 x.q.
• üyüdülmüş hil

İçlik üçün:

• qoz – 500 q
• fındıq – 250 q
• badam – 250 q
• şəkər – 1 kq
• üyüdülmüş hil

Hazırlayırıq

1. Kərə yağını əridin və soyudun. Ərimiş yağı yumurta və ilıq südlə çalın, sonra maya, şəkər, hil və xama əlavə edin.
2. Sonra süzülmüş unu kiçik hissə-hissə əlavə edin. Təxminən 15 dəqiqə yoğurun. Xəmir hamar, elastik olmalıdır və əllərinizə yapışmamalıdır. Sonra onu filmə sarın və 20 dəqiqə buraxın. Xəmir qalxmamalıdır, əks halda tətbiq olunan naxışlar bişirmə zamanı yox olacaq.
3. Bu arada içliyi hazırlayın. Badamları 5 dəqiqə qaynar suda isladın.
4. Ələyə atın və qabığını təmizləyin. Qozları sobada 100 dərəcədə qurudun, daim qarışdırın. Fındığı da 100 dərəcə istilikdə sobada qurudur. Sonra qabığını soyun və soyudun.
5. Mətbəx kombaynın qabında və ya blenderdə bütün qoz-fındıqları doğrayın, sonra şəkər və hil ilə qarışdırın.
6. Xəmirimiz artıq hazır olub. Onu stolüstü tennis topunun ölçüsündə kiçik toplara bölün. Hər bir topu 1 sm qalınlığında və 10 sm diametrə qədər kiçik dairələrə yuvarlayın.
7. Dairələrin üzərinə içlikdən 1-2 xörək qaşığı çəkin və kənarlarını yapışdırın, sonra onları spiralvari şəkildə bükün. Şəkərburanı naxışlarla bəzəyin.
8. 160-180 dərəcə istilikdə bişirin. Sobada çox saxlamamaq çox vacibdir, əks halda şəkərbura quru olacaq. Xəmir qızılı deyil, ağ qalmalıdır. Hazırlığı şəkərburaları qaldırmaqla müəyyən etmək olar. Möhkəm olmalı, dibi isə bir az qızarmalıdır.

Resept üçün sizə lazım olacaq:

Səməni halvası

Bu halva uzun əsrlər boyu ən qədim Azərbaycan reseptlərindən birinə əsasən hazırlanır. Goranboy rayonunun Borsunlu kəndində yaşayan Məhsəti türklər tərəfindən göz bəbəyi kimi əziz tutulur. Səməni halvası VI-XVI əsrlərdə Şirvanşahlar sülaləsi dövründə hazırlanmışdır. Şirvanşahlar dövlətində yaşayıb-yaratmış böyük şair və filosof İmadəddin Nəsimi sevimli qadının dodaqlarının şirinliyini məhz onunla müqayisə edirdi.

İnqrediyentlər:

• Cücərmiş buğda dənələrinin suyu – 1 l
• Un – 2 kq
• Kərə yağı – 400 q
• Qoz – 300 q
• Doşab – 3 stəkan
• Üyüdülmüş ədviyyatlar: mixək, istiot, darçın, cirə, razyana

Hazırlayırıq

1. Halvanın hazırlanması üçün cücərmiş buğda dənələri lazımdır. Yaşıllaşana qədər gözləməməlisiniz, kiçik ağ-sarı tumurcuqları olan taxıllar lazım olacaq. Cücərmiş taxıllar kombaynda üyüdülməli və şirəsi cuna ilə sıxılmalıdır.
2. Şirəni qazana töküb odun üstünə qoyun. Daim qarışdıraraq, üçdə bir qədər qaynadın və sonra unu tökün. Bundan sonra, yağı əlavə edin və aşağı istilikdə təxminən iki saat qaynadır, qarışdırmağı unutmayın.
3. Qarışıq qatılaşanda, üyüdülmüş qoz-fındıq və ədviyyatlar əlavə edin. Qarışdırın və 10 dəqiqə əlavə qaynadın.
4. Doşab əlavə edib 10 dəqiqə daha qaynadın. 
5. Oddan götürün və soyumasını gözləyin. Toplar yuvarlayın və ortasına bütün qozları qoyun.

Resept üçün sizə lazım olacaq:

Nuş olsun!