Oyuncaqlar fərqlidir: bəziləri incə motorika bacarıqlarını, məntiqi və düşüncəni inkişaf etdirir, əzm və səbrli olmağı öyrədir. Digərləri körpələrin emosional inkişafına təsir göstərir. Ancaq bütün inkişafedici oyunların bir oxşarlığı var – valideynlərin iştirakı olmadan praktiki olaraq yararsızdır. Uşağınızla oynamaq həvəsiniz, gücünüz və səbriniz varsa, Umico Market ilə birlikdə uşağa yaşına uyğun və həqiqətən faydalı olması üçün öyrədici oyuncaqları necə seçəcəyimizi anlayaq.
Bir yaşadək uşaq üçün nə seçmək lazımdır
Yenidoğulmuşlar və körpələr hər saniyə dünyanı kəşf edir, ətrafdakı hər şeylə maraqlanırlar. Valideynlərin öz aralarında adi söhbətləri, toxunuşlar, laylay və ya evin içində “ekskursiya”- bütün bunlar körpə üçün yeni bir dünya açır. Onların diqqətini parlaq rənglər, səsli, lakin çox yüksək olmayan səslər, müxtəlif teksturalar cəlb edir. Bir yaşınadək uşaqlarla oynadığımıza “inkişaf oyunu” deyilə bilməz, lakin körpəlikdə böyüklə uşaq arasındaki əlaqə həmişəkindən daha vacib olan ünsiyyət və isti qarşılıqlı olur. Bir yaşınadək körpələrin əsas vəzifəsi ətrafdakı obyektlərin xüsusiyyətlərini toxunaraq və dadına görə öyrənməkdir.
Bu yaş üçün ən yaxşısı:
- Parlaq və ziddiyyətli oyuncaqlar. Uşaq oyaq olduqda , onları yanına qoyun, körpə gözlərini belə oyuncaqlara yönəltsin. Bu yaş üçün ən yaxşı rənglər qara, ağ, qırmızıdır. Və ya başqa güclü kontrast.
- Şax-şax oyuncaqlar. Körpənin iki ayı tamam olduqdan sonra istifadə oluna bilər. Çınqıltı səsi xoş olmalıdır, metal çalmadan. Bu oyuncaqları körpənin gözü qarşısında bir tərəfdən digər tərəfə hərəkət etdirmək lazımdır ki, onu seyr etsin, sonra isə qulağının yanında onunla səs salmaq lazımdır – bir tərəfdən, sonra digər tərəfdən.
- Asılan mobilər. Oyuncaq uşağın diqqətini cəmləşdirir, fərqli rənglərə öyrədir, hərəkət sisteminin inkişafına kömək edir (uşaq beşikdən yuxarıda dayanan kiçik insanları və ya heyvanları tutmağa və ya onlara çatmağa çalışdıqda).
- “Xırtılı” kitablar, eləcə də toxunula bilən və toxunula bilən həcmli detalları olan kitablar.
- Uşağın əşyaların formasını xatırlamasına və fərqləndirməsinə kömək edən oyuncaqlar: toplar, kublar, üzükləri olan konuslar, sıralayıcılar, piramidalar.
- İncə motorika bacarıqlarının eyni zamanda inkişafına və körpənin təxəyyülünün formalaşmasına töhfə verən yaradıcılıq üçün materiallar: plastilin, barmaq boyaları, mum qələmləri, karandaşlar, rəngləmə, burada suyun təsiri altında rəng göstərir.
- Müxtəlif ölçülü avtomobillər, müxtəlif sallanan oyuncaqlar, böyük ölçülü oyuncaq qablar.
1-3 yaş arası uşaq üçün nə seçmək olar
Bu dövrdə uşaq səbəb-nəticə əlaqələrini təsnif etməyi, anlamağı, rəngləri fərqləndirməyi öyrənir, incə motorika bacarıqlarını inkişaf etdirir və danışmağa başlayır. Uşaq müxtəlif əşyalara nə qədər çox toxunsa, onlarla bir o qədər çox ünsiyyət qurar, daha yaxşı və daha sürətli inkişaf edər.
Uşaq bir yaşına çatanda artıq piramidalar, müxtəlif kublar, təkər arabaları, matryoşkalar, qum qutusu dəstləri ala bilərsiniz. Bu cür oyuncaqlar müxtəlif bacarıqları tətbiq etməyə kömək edir: hərəkətlərin koordinasiyasını, incə motorika bacarıqlarını və qavrayışını inkişaf etdirməyə kömək edir. İki yaşından etibarən, böyük bulmacalar, kəmərli oyuncaqlar və ya şəkil çəkmək üçün lazım olan kublar ala bilərsiniz, bir maqnit əlifbası bağışlaya bilərsiniz, bu cür oyunlar yaddaşın, təxəyyülün və lüğətin inkişafına kömək edəcək.
Başqa nələri bilmək vacibdir – beynin 80%-i üç yaşından əvvəl inkişaf edir və valideynlərin bu anı qaçırmaması və körpəsinin ahəngdar şəkildə inkişaf etməsinə kömək etməsi vacibdir. Bu dövrdə inkişafın əsasını motor zəkası təşkil edir. Bu yaşda əsas şey məqsədli hərəkətdir, nitqin inkişafı kimi mürəkkəb proseslərə başlayan kobud motor bacarıqlarıdır.
Bu yaş üçün ən yaxşısı:
- Böyük detalları və canlı süjetləri olan pazllar (heyvan və ya insanlar olsa yaxşı olar ki, körpə onları özü ilə bağlaya bilsin), matryoshka kuklaları da bu yaş üçün yaxşıdır.
- Əlavələr, loto, domino – ölçülərə görə rəqəmləri uyğunlaşdırmaq və ya bir cüt tapmaq lazım olan oyunlardır.
- Böyük detalları olan həndəsi fiqurlardan sadə konstruktorlar, mozaika, hərfl formasında yumşaq kublar, nağıllardan/cizgi filmlərindən olan personajlar.
- İncəsənət ləvazimatları – dəzgahlar, karandaşlar, qələmlər, quaş, suluboya, plastilin.
- Bağları olan oyuncaqlar – böyük düymələr, qıfıllar, müxtəlif iş lövhələri.
- Yapışqan və ya digər “tamamlayıcı” elementləri olan kitablar – səsli və ya mahnı kitabları və əlifbalar.
- Uşağın oyunlarını təşkil edə biləcəyi uşaq çadırları.
Bizim yollamalara abunə olun və yeni məqalələr haqqında bildirişlər alın!
3-5 yaş arası uşaq üçün nə seçmək olar
Əsl oyun oynamağa hazır olun! Məcazi və süjetə əsaslanan rol oyununun vaxtı başlayır. Uşaq fərqli rolları sınayacaq, yeni xüsusiyyətlərə sahib əşyalar bağışlayacaq, bütün süjetləri ortaya qoyacaq. Evdəki masa qalaya, yastıqlar yanğınsöndürən maşına, ağacın budağı isə qılınca çevriləcək. Bu cür oyunda uşaqlar təcrübələrini mənalandırır, fərqli sosial rolları sınayır və çevik olmağı öyrənirlər. Oynaqlı və rollu oyunlar etibarımıza layiqdir. Əsas qayda qaydaların olmamasıdır. Yalnız uşağın xəyalına əməl edin.
Həm də gərgin yaradıcılıq dövrüdür. Plastilin, qələmlər, boyalar, flomasterlər, karandaşlar, aplikasiyalar, rəngli kağız – evinizdə bunlar çoxlu sayda olmalıdır. Bir tərəfdən, yaradıcılıq vasitəsi ilə uşaqlar duyğularını göstərə bilər – kağıza “qara əhval-ruhiyyə” ata və ya plastilin yoğuraraq təcavüz göstərə bilərlər. Digər tərəfdən, bütün bu fəaliyyətlər yaradıcılığı inkişaf etdirir və bu keyfiyyət kiçik bir insanın gələcəkdə uğur qazanmasına çox təsir edir.
Bu yaş üçün ən yaxşısı:
- Peşələr haqqında hər şey – bənna, həkim, polis, satıcı, bərbər inventarı.
- Gündəlik həyatı öyrənməyə imkan verən oyuncaqlar – soba, paltaryuyan maşın, çaydan, mikrodalğalı soba.
- Yaradıcılığın inkişafı üçün hər şey – boyalar, qələmlər, flomasterlər, boyayıcı kitablar, yapışqanlı albomlar, plastilin, karton və rəngli kağız, yapışqan çubuq, karandaşlar. Kağız kuklalar üçün geyimləri olan albomlar.
- Bu yaşda, çoxlu hissələri və pazl kimi tapmacaları olan çətin konstruktorlar ala bilərsiniz.
- Məntiqi təfəkkürü inkişaf etdirən stolüstü oyunlar, şahmat.
- Aktiv oyunlar üçün: futbol və basketbol topları, darts, uzaqdan idarə olunan avtomobillər, velosipedlər, skuterlər, roliklər, atlama ipləri və batutlar.
5-7 yaş arası uşaq üçün nə seçmək olar
Bu yaşda strateji oyunlar – şahmat, şaşki, dəniz döyüşü, kvestlər oynanılmalıdır. Strategiya heç vaxt eyni şəkildə bitməyən oyundur, bir hərəkət bütün oyunu dəyişdirə bilər, buna görə də uşaq uzun müddət diqqətini oyunun gedişatına yönəltməli olacaq. Və bu, məktəb üçün ən yaxşı hazırlıqdır – məlumatı tez qavramağı və emal etməyi, yeni şəraitdə qərar verməyi öyrənmək.
Bu yaşda musiqi məktəbi haqqında düşünə bilərsiniz. Uşağın musiqiçi olması üçün deyil, emosional, intellektual və fiziki sahələrini inkişaf etdirməsi lazımdır. Xor sizə düzgün nəfəs almağı öyrədəcək – bu sinir sistemini tarazlığa gətirir. Uşaq impulsivdirsə və ya tənəffüs problemi varsa, nəfəs alətləri onun üçün uyğundur. Utancaq uşaqlar gitaranı sınamalıdırlar.
Bu yaş üçün ən yaxşısı:
- Masa oyunları və bulmacalar
- Təcrübə və fokus dəstləri
- Konstruktor
- Ensiklopediyalar və təhsil oyunları
Pazl «İnsan bədəni»
Pazl «Günəş sistemi»
Oxumaq və modelləşdirmək üçün kitab
7-12 yaş arası uşaq üçün nə seçmək olar
Bu yaşda müxtəlif maraq qrupları mükəmməldir – kimsə rəsm çəkməyi, kimsə mahnı oxumağı və musiqi alətlərində çalmağı, modellər toplamağı, fəndlər göstərməyi və müxtəlif rolları oynamağı, mürəkkəb konstruktorlar və tapmacalar toplamağı, elmi təcrübələr təşkil etməyi, heyvanları öyrənməyı sevir. 10 yaşından sonra uşaq sürətlə dəyişməyə başlayır, müxtəlif hobbiləri yaranır. İdman onlardan biri olsa yaxşıdır.
Bu yaş üçün ən yaxşısı:
- Çətin konstruktorlar dəsti
- Pazlar və Bulmacalar
- Radio ilə idarə olunan avtomobillər və kvadrokopterlər
- Elm dəstləri
- Masa üstü idmanı
- Masaüstü oyunlar