2 Avqust – Azərbaycan Milli Kino Günüdür. Umico Live-ın yeni “TOP-10” layihəsində kinomuz haqqında danışmaq üçün bu fürsəti qaçıra bilməzdik. Bunlar müxtəlif janr və kateqoriyalar içində ən yaxşı filmlərin toplusudur. Və çoxlu film seçimi arasında çətinlik çəkmədən seçim etməyiniz üçün sizə kömək edəcəkdir. Azərbaycan kinosunda kifayət qədər yaxşı filmlər var: “Nəsimi”, “Ögey ana”, “Qaynana” kimi filmlərə hər kəs mütləq baxıb. “Arshin Mal Alan” 86 dildə dublyaj edilib və 136 ölkədə nümayiş olunub. Hətta filmi çox bəyənən Mao Zedong, eyni formada filminin Çində çəkilməsini istəyib. Ümumiyyətlə, filmimiz haqqında danışılacaq çox şey var. Bundan əlavə, sentyabrın 2-də Venesiya Film Festivalı açılır, əsas müsabiqədə ilk dəfə bir azərbaycanlı rejissorun filmi təqdim ediləcək. Bu hansı filmdir filmdir? Sizə TOP-10-da məlumat verəcəyik. Oxumağa davam edin!
Kino gününə həsr olunan TOP-10 buraxılışını, 2000-ci illərdən sonra çıxan müasir filmlərə həsr etmək istədik. Komediya janrında seçim etmək çətin olduğuna görə bu jarı siyahımıza daxil etməməyə qərar verdik (çox yaxşı komediyalar var, kassa qəbzləri öz sözünü deyir). Uzun bir həftə sonu üçün tam ehtiyacınız olan keyfiyyətli bir siyahı hazırladıq. Ancaq əvvəlcə bir az sürpriz. Azərbaycan Gənc Tamaşaçılar Teatrının məşhur aktrisası Zemfira Əbdülsəmədova Umico Live-a eksklüziv müsahibə verib. Aktrisa ilə müasir film sənayesi haqqında danışdıq.
Zemfira Abdulsamedova Azərbaycan Gənc Tamaşaçılar Teatrının aktrisasıdır. “Qara Volqa”, “Yuxu”, “Şəbəkə”, “Pərdə”, “Hannas” filmlərindən izləyənlərə tanışdır. O, həmçinin çoxsaylı teleseriallarda rol alıb.
— Bizə deyə bilərsinizmi, son illərdə kino sənayesi necə inkişaf edir?
— Son 10 ildə Azərbaycanın kino sənayesi inanılmaz bir irəliləyiş əldə edib. Çox sayda yerli film çəkildi, bir çoxu tamaşaçılar arasında böyük maraq oyatdı. Bu gün ölkədə özəl film şirkətlərinin inkişafına xüsusi diqqət yetirilir. Sevindirici haldır ki, çox istedadlı gənc rejissorlarımızın filmləri beynəlxalq kinofestivallara çıxır və kinoteatrlarda uğurla nümayiş olunur. Son illərdə biz, aktyorlar, balaca tamaşaçılarımızın maraqla qarşıladıqları cizgi filmlərini dublyaj etməklə fəal məşğul oluruq. Bütün bunlar tamaşaçıları yenidən kinoteatrlara gətirir.
— Sənət adamlarını istənilən şəraitdə keyfiyyətli iş yaratmağa ilhamlandıran nədir?
— Bizi sənətə olan ehtiram və sevgimizdən güc alırıq. Azərbaycanda teatr və kino sənətçiləri fədakar insanlardır. Kiçik pul ilə böyük işlər görmək çox çətindir. Belə hallarda işə vicdanla və təmiz yanaşmaq lazım olur.
— Milli kinematoqrafiyanın gələcəyi kimlərdir?
— Azərbaycanda kino sənayesinin inkişafı çox istedadlı, yaradıcı, çox yönlü gənc rejissor və aktyorlarımızın işləridir. Çox isteadadlı, kreativ ,fərqli düşüncəyə sahib gənclərimiz var. Onlardan çoxu xaricdə magistr təhsili alır, bəziləri master klasslar keçib vətənə qayıdırlar. Və burda hansısa işləri ilə sonradan ora festival və çüsabiqələrə yollar axtarıb tapırlar. Çox sevindirici haldır ki ,bu yaxınlarda bi gəncimiz öz fimi ilə Venetsiyada Qızıl Şir mükafatı ugrunda müsabiqəyə yarışacaq. Digər bir rejissorumuz Sarayevada əsas müsabiqədə iştirak edəcək. Bütün bunlar nə qədər sürətlə inkişaf etdiyimizi göstərir.
TOP 10 müasir Azərbaycan filmi
Qisas almadan ölmə. Keçmişdən məktublar
Məşhur rejissor Oktay Mirqasımovun filmi 2014-cü ildə çəkilib. Dram 19-cu əsrin əvvəllərində Qafqazda məskunlaşmış və Böyük Vətən Müharibəsi zamanı Stalinin əmri ilə Azərbaycandan didərgin düşmüş alman kolonistlərinin taleyinə həsr edilmişdir. Lentdə doğma Azərbaycana qayıtmaq arzusunda olan Günterin faciəli həyatı, habelə dindən, milliyyətdən və inancdan asılı olmayan sevgidən bəhs olunur.
Film Tbilisidə keçirilən Müqəddəs Andrey onuncu beynəlxalq kinofestivalının baş mükafatını, həmçinin Kazanda keçirilən Beynəlxalq Film Festivalının Qran-Prisini “Bir Bədii Filmin Ən Yaxşı Rejissoru” nominasiyasında qazanmışdır.
Çölçü
İlk baxışdan film bir sevgi hekayəsindən bəhs edənə bənzəsə də, əslində sivilizasiyaların toqquşmasından bəhs edir. Filmin qəhrəmanı, bir tərəfdən – arxaik, digər tərəfdən – müasir dünya olan bir kəsişmədə dayanır. Qloballaşmaya kor-koranə tabe olan insan tədricən dəyərlərini və düşüncələrini itirməyə başlayır. Çölçü qloballaşmanın basqınlarını tərk edib çöllərə qayıtmalı, ya da köklərini tərk etməli və müasir dünyaya tamamilə təslim olmalıdır.
Şamil Əliyevin dramı 2012-ci ildə lentə alındı, lent beynəlxalq kinofestivalların laureatı oldu.
Nar bağı
O, 12 il idi ki evdə deyildi. Və budur, o, geri döndü. Ailə hələ də nar bağının böyüdüyü evdə yaşayır. Qəhrəmanın özü də, elə yaxınları da dəyişib, tamamilə fərqli insanlar halına gəlsə də, keçmiş xoşbəxtliyini geri ala biləcəkmi?
2016-cı ilin Azərbaycan dramı “Oskar-2018” in uzun siyahısına daxil olub. Film, rejissor İlqar Nəcəf tərəfindən lentə alınıb.
Dolu
Qarabağ müharibəsi zamanı kiçik bir azərbaycanlı könüllü dəstəsinin dəf etdiyi çətinliklərdən bəhs edən film, Ağdamın ermənilər tərəfindən işğalı hadisəsini canlandırır.
Rejissor Elxan Cəfərovun bədii filmi Aqil Abbasın eyni adlı romanı əsasında 2012-ci ildə çəkilib. O, filmin ssenarisini yazıb və çəkiliş prosesində fəal iştirak edib ki, Qarabağ müharibəsi hadisələri dəqiq şəkildə əks olunsun. Filmin musiqisini əfsanəvi Polad Bülbüloğlu bəstələyib. Fuad Poladov, Mamed Səfa, Şamil Süleymanov, Pərviz Bağırov, Fərhad İsrafilov kimi məşhur aktyorlar filmdə rol alıblar.
Üçüncü Günün Adamı
Babək Şirinsifətın çəkdiyi film ermənilərin işğalı altında olan Azərbaycan torpaqlarına girməyə qərar verən iki nəfərdən bəhs edir. Hikmət Rəhimovun canlandırdığı baş qəhrəman uzun müddət sonra həbsdən azad olunur. Onun anası da, sevgilisi kimi itkin düşmüşdü və bütün qohumları ölmüşdü. Onun yalnız bir xəyalı qalıb – indi ermənilərin işğalı altında olan Kəlbəcərdəki evinə baş çəkmək. Artıq cəbhə xəttindən bir neçə dəfə keçmiş bir sahibkarla şanslı görüş onu xəyala yaxınlaşdırır. Qəhrəmanlar ermənilər tərəfindən dağıdılmış kəndləri görməli, qəbiristanlığa baş çəkməli, erməni hərbçilərindən gizli şəkildə, öz doğma torpaqlarında qalan azərbaycanlılarla görüşməlidirlər.
Filmin süjeti, ermənilərin işğalı altında olan Azərbaycan ərazilərində qanunsuz olaraq saxlanılan iki azərbaycanlının – Dilqəm Əhmədov və Şahbaz Quliyevin əsl hekayəsini xatırladır.
Pərdə (trilogiya)
Rejissorluq sənətini özünü öyrənən, Emin Quliyev kino sənayesində və həyatın özündə olan çətinliklərə baxmayaraq yaxşı bir film çəkmək qərarına gəldi. Və bu onda çox yaxşı alındı. Emil Quliyevin ilk bədii filmi Pərdə (Pərdə) 2016-cı ildə çəkilib. Filmin ulduzları Zaur Şəfiyev, Tural Əhməd, Vüsal Mehralıyevdir.
Bu, Azərbaycan adət-ənənələrinin və xurafatların sərt reallıqları ilə mübarizə aparan sevgililərin hekayəsidir. Baş qəhrəmanı ailsəi məcburi olaraq başqa bir şəxsə ərə vermək istəyir, buna görə sevgililər qaçmağa qərar verirlər. Çox şeydən keçməli olacaqlar, amma qalib gəlib sevgini davam etdirə bilərlərmi?
Birinci film izləyicilər tərəfindən o qədər rəğbət qazandı ki, rejissor trilogiya etmək qərarına gəldi və tezliklə İkinci Pərdə böyük ekranlara çıxdı. Bu film də səs-küy sala bildi. Sevgi dramı zahirən banal bir hekayəni izah edir – bir arvad, ərini ən yaxşı dostu ilə aldadır. Bu vəziyyətdə ər nə etməlidir: onu öldürməli yoxsa bağışlamalıdır? Bu suala cavab olaraq, film, Azərbaycan cəmiyyətinin həqiqətlərini göstərir.
Baş rolları ifa edən aktyorlar – Günay Əhməd, Hikmət Rəhimov və Qorqud Cəfər – filmi ruhi bir film halına gətirdilər.
Və 2019-cu ildə Emil Quliyev üçlüyün son hissəsini – Sonuncu pərdə-ni tamaşaçılara təqdim etdi. Texniki cəhətdən film əvvəlkilərdən daha yaxşıdır. Təcrübə qazanan rejissor, bu dəfə pul və sədaqət imtahanından keçəcək dostların hekayəsini danışdı. Yenə də, film cəmiyyətimizin reallıqlarını əks etdirir, lentin leytmotivi mənəvi və maddi dünyalar arasındakı mübarizədir.
Müqəddəs inək
İmam Həsənovun sənədli filmi ənənə və müasirlik tarazlığını qorumağa çalışan bir insandan bəhs edir.
Lahıc kəndində Tapdıq adlı bir fermer yaşayır. Bir gün “müqəddəs” inəyin varlığını öyrənir və bunun ailəsinin maddi vəziyyətini yaxşılaşdıracağını düşünərək satın almağa qərar verir. İnəyi kəndə gətirməyə və Madonnaya zəng vurmağa qərar verir. Ancaq bütün kəndlilər onun bu fikrinə qarşıdırlar, çünki bu inəyin südündə “xarici maddələr” olduğuna inanırlar.
Film kənd həyatı və sakinlərin mentalitetindən bəhs edir və inək nümunəsindən istifadə edərək yeniliyə və dəyişikliyə münasibətini əks etdirir.
Film beynəlxalq festival və müsabiqələrdə də iştirak edib.
Şollerin arxivi
Cəlaləddin Qasımovun filmi, Hollywood Blood Horror 2020 onlayn festivalının sertifikatına layiq görülüb. (Los-Anceles, ABŞ)
Real hadisələrə əsaslanan lent Alman kolonist Şoller və ailəsinin ağır taleyindən bəhs edir. 1840-cı illərdə vətənlərində çətin sosial-iqtisadi vəziyyətə görə Azərbaycana köçürlər. Şollers təşkilatı və iş bacarıqlarına görə Tovuz bölgəsində iş tapır.
Film sakinlər və yerli əhali arasında əsl dostluq mövzusuna toxunur.
Xurmalar yetişən vaxt
Azərbaycanlı rejissor Hilal Baydarovun “Xurmalar yetişən vaxt” filmi də beynəlxalq kinofestival və müsabiqələrdə mükafatlara layiq görülüb.
Film süjetində oğlunun kəndə qayıtmasını gözləyən yaşlı bir kəndlinin əhvalatı danışılır. Və beləcə onun oğlu gəlir.
Ana və oğul arasındakı söhbətlər, əbədi suallar və uzaq, həyəcanverici, sirli xəbərlər ətrafında inkişaf edir. Onlar qarma-qarışıq dünyadan uzaqlaşıb, bir birinə yaxınlaşırlar. Amma oğul yenəgedir. Köhnə ailə evinə qış gəlir.
Buqələmun
Elvin Adıgözəl tammetrajlı bu filmdə Rüfət Həsənovla həmmüəllif olmuşdur. Hansı ki sonradan bu film onun debütü oldu. 2013-cü ildə lentə alınan film, bir çox festivallarda və yarışlarda da iştirak edib. Bu, valideynlərinin köhnə evini satmaq üçün xaricdən məmləkətinə qayıdan bir gəncin hekayəsindən bəhs edir. Evi təmir edib və sonra satmaqda kömək edən insanlarla görüşmək, oğlanı yenidən düşünməyə məcbur edir.
Səpələnmiş Ölümlər Arasında (In Between Dying)
Və sonda bonus olaraq sizə bu il yayımlanacaq bir film haqqında məlumat vermək istəyirik.
İlk dəfə bir azərbaycanlının çəkdiyi film Venesiya Film Festivalının əsas müsabiqəsinə daxil edildi. “Səpələnmiş Ölümlər Arasında” Hilal Baydarovun rejissorluğu ilə lentə alınıb. Dram ailəsini tapmağa çalışan Davudun hekayəsindən bəhs edir. Filmdə Orxan Isgəndərli, Rəna Əsgərova, Məryəm Nağıyeva, Mürvət Əbdülazimov, Kamran Hüseynov və Samir Abbasov rol alır.
Filmin premyerası sentyabrın 2-dən 12-dək Venesiya Film Festivalında baş tutacaq. Bu, pandemiyadan bəri ilk beynəlxalq kino tədbiri olacaq.
Xoş seyirlər!
Alış-veriş edin, keşbek qazanın və maliyyənizi idarə edin
Hamısı bir tətbiqdə!
